Rıfat Ilgaz, üniversite eğitimi almak isterken babası hastalanınca Kastamonu Muallim Mektebine giderek öğretmen oldu. Gerede, Akçakoca, Gümüşova’da öğretmenlik yaptı. Daha sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümüne girerek üniversite hayalini de gerçekleştirdi. Mezuniyetin ardından Adapazarı’na atanmıştı ki vereme yakalandığını öğrendi, İstanbul’a gelerek sanatoryumda tedavi görmeye başladı. Burada hem öğretmenlik yaptı, hem felsefe eğitimi aldı.

Edebiyat hayatının nüvesinde şiir vardı. Yukarıda yaptığımız alıntı “Sevgilimin Mezarında” isimli şiirinden, bu şiiri 1926 yılında henüz 15 yaşında iken yazmıştı. Şiirleri Varlık başta olmak üzere önemli edebiyat dergilerinde yayınlandı ve daha o günlerde Nazım Hikmet’in beğenisini kazanmıştı: “Gençlerin içinde çok beğendiğim şairler var, hepsinin ismini aklımda tutamıyorum, isimleri henüz yer etmedi, ama şiirlerini pek beğeniyorum. Şöyle aklımda kalanları, sıra tefriki yapmadan sayayım: Dinamo, Suat Taşer, Rıfat Ilgaz, A. Kadir, Orhan Kemal, Saffet Irgat vesaire…”

Edebiyat dünyasında dergiciliğin yaygın olduğu dönemde Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte haftalık mizah dergisi Markopaşa’yı çıkardı.

Dolmuş dergisi için Stepne mahlasıyla yazdığı hikâye serisi sonradan Hababam Sınıfı adıyla romanlaştırıldı. Çizimler Turhan Selçuk’a aitti fakat takma ad kullanan yazarın kim olduğu tartışma konusu oldu. Dergide tefrika edilen yazılarını toplayıp yayınladığındaysa insanları inandırmakta güçlük çekti. Bu konu sonraki yıllarda da başını ağrıtmaya devam etti. Buna karşılık ülkenin dört bir yanındaki insanlar edebiyatla ilgilense de ilgilenmese de Rıfat Ilgaz’ın “Hababam Sınıfı” eserini duydu, gördü, tanıdı.

1970’ler roman alanında en üretken olduğu yıllardı. Yaşamında hasta, hapis, sürgün ya da yasaklı olarak geçirdiği yıllara rağmen çok sayıda mizahi öyküler, anı kitapları, çocuk kitapları, şiirler yazdı. “Nerde Kalmıştık” ve “Cart Curt” isimleri altında köşe yazarlığı yaptı.

Doğduğu ve dağlarından soyadını aldığı Kastamonu’nun, özellikle Cide’nin kendisi için daima ayrı bir yeri oldu. Toplumcu gerçekçi yazar, eserlerinde sık sık memleketine yer verdi. Yıldız Karayel, Sarı Yazma, Halime Kaptan, Karadenizin Kıyıcığında romanları bunlardan bazılarıdır.

Kastamonu da Rıfat Ilgaz’a sevgi ve saygısını çeşitli şekillerde göstermenin yollarını daima buldu. Her yıl temmuz ayında gerçekleştirilen Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma ve Kültür Sanat Festivali, T.C. Kastamonu Üniversitesi Cide Rıfat Ilgaz Meslek Yüksekokulu, Cide’de Rıfat Ilgaz Caddesi… Edebiyat adamının doğduğu ev de 2007 yılında Rıfat Ilgaz Kültür ve Sanat Evi olarak açıldı.

Rıfat Ilgaz, eserleri sadece Türkiye’de değil Avrupa’da da ilgi gören, şiirleri yurt dışı akademik dergilerde yayınlanan, bazı kitapları İngilizce ve Almancaya çevrilen bir yazar ve şairdi. Yukarıda yer verdiğimiz şiirini ise 19 Kasım 1991’de kaleme almıştı.