ANADOLU ŞEHİRLERİ VE ALAMETİFARİKALARI
Bazen tek bir doğa harikası ya da tek bir tarihi eserin ünü, içinde bulunduğu şehrin ününü bile aşıp gidebiliyor. Bunun dünyada da birçok örneği var, mesela Paris ünlü bir şehirdir ama Eyfel Kulesi’nin ünü Paris’le yarışacak boyutlardadır. Bakalım ülkemizdeki hangi doğal ya da insan ürünü yapılar, içinde yer aldığı şehrin adı kadar öne çıkabiliyor?
Ülkemizde ilk demir-çelik fabrikasının kurulduğu şehir Karabük’tür ama adı geçer geçmez akla önce Safranbolu ilçesi gelir. Safranbolu’yu böylesine ünlü yapansa özgün mimarisiyle dikkat çeken, 18,19 ve 20. yüzyılların başlarında yapılmış geleneksel Türk evleridir. Sayısı 2000’i bulan evlerden 800 tanesi günümüzde yasal koruma altındadır.
Konya, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Ankara ve Tuz Gölü ile çevrelenmiş Aksaray’ın en ünlü alametifarikası Ihlara Vadisi’dir. Yüksekliği 100 metreyi aşan kanyon benzeri bu vadinin içine girdiğinizde, tarihi ve doğal güzelliklerle dolu 14 km’lik bir yolculuğa çıktığınızı da aklınızda bulundurmalısınız.
Karadeniz’in kıyısındaki Bartın’a gezi için gidenler soluğu ilk önce Amasra ilçesinde alır. Amasra şahsına münhasır, turistik ve aynı zamanda 3000 yıllık geçmişi olan tarihi bir yerleşimdir. Kalesi, evleri, anakaraya bağlı adaları ile eşsizdir. İki mahalleyi deniz üstünde birbirine bağlayan Kemere Köprüsü ise Bartın’ın da Amasra’nın da simgesidir.
Sarıkamış’tan Palandöken’e ya da Üç Kümbetler’den Çift Minareli Medrese’ye Erzurum’un akla getirdiği yerler şüphesiz ki oldukça fazla. Yine de 48 metre yükseklikten dökülen 21 metre genişliğindeki Tortum Şelalesi, dünyanın en büyük şelalelerinden biri olarak Erzurum’un alametifarikası diyebileceğimiz bir doğal güzelliktir.
Hititlerden tutun da Asur, Pers, Roma, Bizans gibi medeniyetlerin yaşam alanlarından olmuş Adıyaman, topraklarında barındırdığı tarihle geçmişin bilgisini geleceğe taşıyan bir köprü gibidir. Şehri uluslararası üne kavuşturan değeri de Nemrut Dağı’dır. Görkemli Nemrut’u özelleştiren ise Kommagene Kralı tarafından yaptırılmış devasa büyüklükteki anıtsal heykellerdir.
Marmara Bölgesi’nde yer alan ama Karadeniz ile kıyısı da bulanan Sakarya ülkemizin kalabalık şehirlerinden biridir. Diğer illerimiz gibi onun da birden çok alametifarikası var elbette, örneğin adını aldığı Sakarya Nehri. Fakat insanlara kıyılarında sunduğu aktivite olanakları, uçsuz bucaksız gibi görünen manzarasıyla Sapanca Gölü bir adım daha öne çıkmakta.
Kendi adıyla anılan Burdur Gölü, en berrak göllerimizden Salda, ülkemizin turizme açılan ilk mağarası İnsuyu hepsi Burdur’da yer alır… Şehir dünyanın ilgisini ise içinde Roma dönemine ait muhteşem yapılar barındıran Sagalassos Antik Kenti ile üstünde tutar. Bu tarihi bölge 2009 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır.
Cideli Rıfat Ilgaz mı diyelim İnebolulu Oğuz Atay mı, Horna Kanyonu mu diyelim Gideros Koyu mu? Karadeniz’in büyük mü büyük şehri Kastamonu’da sayacak öyle çok özellik var ki, seçmesi zor. Fakat “Ilgaz Anadolu’nun sen yüce bir dağısın / Baharda yeryüzünde o cennetin bağısın…” dizeleriyle zihnimize yerleşen şarkısıyla da Ilgaz Dağları sadece bu şehrin değil Anadolu’nun alametifarikalarından biridir.
2,207 okunma