9 Madde İle Yumurtanın Türk Mutfağındaki Yeri
Besleyiciliği, diyetlerin vazgeçilmez yiyeceklerinden biri olması ve her gün yenilip yenilmemesi gerektiği ile ilgili tartışmalarla her zaman gündemde olan yumurta hemen hemen tüm ülkelerin mutfaklarında değerli bir yere sahiptir. Protein açısından zengin bu besin hem Osmanlı hem de modern Türk mutfağında lezzetli tariflerde yer bulur. 9 maddelik listemizde, yumurtanın mutfak kültürümüzdeki yerini araştırıyoruz.
Yumurtanın kültürümüzdeki yerini araştırdığımızda karşımıza çıkan ilk lezzet Osmanlı saray usulü soğanlı yumurta oluyor. Sabırla karamelize edilen soğanlar, tarçın ve zerdeçal gibi karakteristik baharatlarla lezzetlendiriliyor, bazen aşçılar tarife pastırma da ekliyor ve üzerine kırılan yumurtalarla padişahlara layık bu lezzet tamamlanıyor.
Soğanlı yumurta mutfak kültürümüzde öyle bir yere sahiptir ki Osmanlı sarayının mutfağına alınacak aşçıların saray usulü soğanlı yumurta pişirirken sergiledikleri başarıya göre belirlendikleri; padişahların iftar sofralarından bu yemeğin eksik edilmediği söylenir.
Bu basit ama bir o kadar da lezzetli yemeğin isminin, ilk olarak Menemen’de yetiştirilen domateslerle pişirildiği için “menemen” olduğu düşünülür. Domatesin biber ile beraber kavrulması ve üzerine yumurta kırılmasıyla hazırlanan menemen, tüm Türkiye’de en çok sevilen ve tüketilen yemeklerden biridir. Ülkenin bazı bölgelerinde menemen tarifine soğan da eklenir.
Yumurtanın başrolü oynadığı yemeklerden biri ise dalyan köftedir. Rulo köfte olarak da bilinen bu gösterişli yemek, genellikle eve misafir geldiğinde ya da özel günlerde sofralarda yer alır. Rulo haline getirilmiş köftenin ortasında haşlanmış yumurta ve sebzeler bulunur, özellikle çocuklar yumurtayla köftenin bir araya geldiği bu lezzete bayılır.
Kahvaltıda, öğle yemeğinde, akşam yemeğinde kısacası günün her saatinde tükettiğimiz sahanda yumurta Türk mutfağının olmazsa olmazlarındandır. Peynirli, kıymalı, ıspanaklı ya da sade, nasıl olursa olsun en önemli ayrıntı pişirildiği özel sahandır.
Dünyadaki hemen her ülkenin kendine has bir yumurta yemeği vardır. Yumurtalı Türk spesiyallerinden biri ise çılbırdır. Kaynayan suya kırılan yumurtalar itina ile dağıtmadan pişirilir. Tabağa alınıp mantı gibi sarımsaklı yoğurt ve sos ile servis edilir. En iştah açan lezzetlerimizden biri olan çılbır milli yemeklerimiz arasında yer alır.
Kahvaltıda, çay saatinde yediden yetmişe herkesin severek tükettiği yumurtalı ekmek; reçelle, peynirle en güzel giden lezzetlerimizdendir. Hele daha yeni pişmiş mis gibi kokan sıcacık yumurtalı ekmeğin yeri kalbimizde ayrıdır.
Omletin ve krep gibi lezzetlerin Türk mutfağı yorumu sayılabilecek kaygananın da omlet gibi birçok çeşidi bulunur. Özellikle Karadeniz yöresiyle özdeşleşen kaygana krep gibi arasına başka malzemeler koyularak afiyetle yenir.
Yumurta aynı zamanda sevilen birçok Türk yemeğinin en önemli malzemelerinden biridir. Böreklerin harcında, pidelerin üzerinde, kızartmaların panesinde, sevilen lezzet mücverin içinde ana malzemelerden biri olarak bulunur.
5,948 okunma