TÜM DÜNYA İÇİN GELENEKSEL BİR ÜRÜN OLAN DANTELİN TARİHÇESİ
Annelerimizin anneannelerimizin büyük bir dikkat ve incelikle ürettikleri dantel örtülere, ütüsünden ev dekorasyonundaki konumuna ne kadar büyük önem verdiklerini hatırlıyor musunuz? Peki, bir havlunun kenarında ya da vitrinin içinde zarifliği ve göz nurunu temsil eden o dantelin, Avrupa’da birkaç asır boyunca büyük rüzgârlar estirdiğini duymuş muydunuz? Gelin tüm dünya için geleneksel bir ürün olan dantelin uluslararası tarihinde kısa bir yolculuğa çıkalım.
Dantelin tarihçesine dair, topraklarımıza 16. yüzyılda Venedik’ten geldiği iddiası karşısında, Osmanlıların Doğu kültürlerinden öğrendiği dantelin, Venediklilerce kendi bölgelerine götürüldüğü, daha sonra dantel adıyla tekrar Anadolu’ya getirildiği iddiaları bulunmaktadır.
Dantelin dönem Avrupa’sında büyük bir ilgi gördüğü bilinmektedir. Nedeni ise bu tür işlemelerin ancak soylular ile burjuva sınıfının giysilerinde, din adamlarının kıyafetlerinde ve kilise törenlerinde görülebilmesiydi. Dantel işlemeli kıyafet giyen kişiler sınıfsal bir göstergeye sahip olmaktaydı.
Fransızların, Venedik danteli satın alabilmek için geniş bütçeler ayırdıkları, hatta 14. Louis’nin Maliye Bakanı Jean Baptiste Colbert tarafından dantel sanayisi kurulduğu, Hollanda ve İtalya’dan dantel ustaları getirildiği, bu sayede ülkenin Avrupa’da dantel üretim merkezi haline geldiği bilinmektedir.
O yüzyıllarda hemen hemen her Avrupa ülkesi kendi dantel türünü oluşturmuştu. Venedik’te gelişen iğne ve mekik işi dantelde keten kumaştan iplikler çekilirken, İspanyollar gümüş ve altın iplikler kullanıyordu. Almanya’nın Ore Dağları bölgesinde ise tığ işi danteli erkekler yapıyordu.
Ellerin üzerine kat kat düşen parçalardan yakalık biçiminde takılan aksesuarlara, elbiselerin eteklerinden garnili şapkalara, yataktan masa örtüsüne, koltuk yüzeyinden yastık kenarı işlemesine, 16. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında dantelin kullanım alanı bir hayli çeşitlenmişti.
Ne var ki makine sanayisinin gelişmesi ile bir saat gibi kısa sürede ucuz dantel yapan makineler icat edilmiş, dantel işlemeler sıradan insanların da giysilerinde görülmeye başlanmış ve birkaç yüzyıldır Avrupa aristokrasisini sarıp sarmalayan dantel hayranlığı yavaş yavaş düşüşe geçmişti.
Günümüzde nadir de olsa giysilerde veya evlerde dekorasyon aracı olarak kullanılan dantel, gelinlik söz konusu olduğunda hâlâ tüm dünyada revaçta. En çok tercih edilen gelinlikler arasında ise bir dönem sanayisiyle de Avrupa’da öne çıkan Fransız dantelli tasarımlar öne çıkıyor.
8,063 okunma