İlk Türk Heykeltıraşlar
Özellikle 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’nin kurulmasıyla güzel sanatlara verilen önem artmış, genç sanatçılar yetiştirilmek üzere devlet tarafından yurt dışına eğitime gönderilmişlerdi. Önemi artan bu alanlardan biri de “heykel”di. Bu sayfada o değerli Türk heykeltıraşlardan bazılarına yer veriyoruz.
Zühtü Müridoğlu 1924-28 yılları arasında Sanayi-i Nefise Mektebi’nde okumuş, okulunun son yılında girdiği sınavı kazandığı için Fransa’ya gönderilmiş, 1932’de ülkesine dönmüştür. Uzun yıllar öğretmenlik yapan Türk heykeltıraşın en bilinen eseri Ali Hadi Bara ile birlikte yaptığı Beşiktaş Meydanı’ndaki Barbaros Anıtı ve Zonguldak’taki atlı Atatürk ve İnönü heykelidir. Birçok eseri İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde sergilenen Müridoğlu 1906-1992 yılları arasında yaşamıştır.
Sanayi-i Nefise Mektebi Heykel Bölümü’nün ilk kız öğrencisi Sabiha Bengütaş, mesleğine ünlü kişilerin büstlerini yaparak başladı. Bu kişiler arasında Hasan Âli Yücel’i, Bedia Muvahhit’i, Ahmet Haşim’i sayabiliriz. Bengütaş aynı zamanda Taksim Meydanı’nın ortasına Cumhuriyet Anıtı’nı yapan İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica’nın asistanıydı.
Yukarıda gördüğünüz ve günümüzde İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde sergilenen Şair Abdülhak Hamit’e ait bronz büstün heykeltıraşı Nijad Sirel’dir. Hem ülkemizin ilk heykeltıraşlarından olan hem de genç heykeltıraşlar yetiştiren Sirel, Almanya’da eğitim gördükten sonra memleketi İzmir’e dönmüştü. Bursa Atlı Atatürk Anıtı, Malatya Atatürk Anıtı, Çanakkale Atatürk Anıtı gibi büyük eserlerde onun imzası bulunur.
Bu büstün heykeltıraşı da Ratip Aşir Acudoğlu’dur. Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ardından Almanya ve Paris’te eğitim gören Acudoğlu, büst ve figüratif eserlerle birlikte memleketin dört bir köşesine diktiği anıt eserlerle tanınıyor. Menemen’de bulunan Kubilay Anıtı, Erzincan’daki İsmet İnönü Anıtı, Ankara Ziraat Fakültesi önündeki Atatürk Anıtı ünlü heykeltıraşın ürünleri arasında yer alıyor.
Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ardından kazandığı üç yıllık bursla Paris’e giden Ali Hadi Bara dünyaca ünlü sanatçılardan özel dersler aldı ve onlarla birlikte çalıştı. Türk heykelciliğine yeni ifade biçimleri getiren kişi olarak değer gören sanatçı, Beşiktaş’taki Barbaros Anıtı’nı Zühtü Müridoğlu ile birlikte yapmıştır. Anıtkabir’in inşası sırasında da katkılarını sunan Hadi Bara’nın yetiştirdiği öğrenciler arasında bugün ülkenin önde gelen heykeltıraşları bulunuyor.
3,566 okunma
