EVİNİZDE YETİŞTİREBİLECEĞİNİZ YEŞİLLİKLER
Bitki yetiştirmenin insan psikolojisine etkileri saymakla bitmez. Toprakla zaman geçirmek, bir canlının gelişim evresine şahit olmak ve bir uğraşa odaklanarak zihnin boşalmasını sağlamak bitki yetiştiriciliğin akla ilk gelen faydaları olurken bir de bu bitkilerin yenilebilir olduğunu düşünün. Saksıda ektiğiniz bitkilerden bir sos ya da salata yapmanın keyfi bambaşka olacaktır. Yazımızda sofralarda sıkça yer alan belli başlı bitkilerin saksıda nasıl yetiştirileceğini listeledik.
Mis kokusuyla nerede olsa kendini belli eden kekik, et yemeklerinden salatalara birçok tarifte kendine yer buluyor. Saksıda yetiştirmesi oldukça kolay olan kekik, toprak bakımından çok seçici olmasa da killi ve gübreli topraklarda daha verimli büyüyor. Kekiği tohumdan ya da “çelik çoğaltma” olarak adlandırılan bitkinin gövde, dal, kök ve yapraklarından kesilerek hazırlanan filizlendirme işlemiyle ekebilirsiniz. Kekik de dahil listemizdeki bitki yetiştiriciliği için önemli nokta ise alt kısmından delikli bir saksı seçimi olacaktır. Saksının dibine irili ufaklı taşlar koyarak drenajı sağlamak da verimi artıracaktır. Saksıya ekilen kekiğin toprağının çok sıkı olmaması, hava alması ve dikim işlemi tamamlandıktan sonra da yaşamsal önemi olan can suyunun muhakkak verilmesi gerekmektedir.
Keskin koku ve aromaya sahip dereotunun ekimi için ilkbahar başlangıcını seçerseniz daha çok verim alabilirsiniz. Dereotunun tohumları toprakla dolu saksıya aralıklarla serpiştirilmeli, üzerine ince bir kat gelecek şekilde tekrar toprak eklenilmeli ve sonrasında can suyu verilmelidir. Dereotu, sürekli gün ışığı alan ve gölge olmayan ortamlarda çok daha verimli büyüyecektir. Bu nedenle saksıyı mekânın en çok güneş alan yerine konumlandırmak bitkinin hızla büyümesi için elverişli ortam sağlayacaktır.
Kendine has kokusuyla farklı aromalar sunan reyhan, Osmanlı’dan günümüze vazgeçilmez bir tat olarak özellikle geleneksel sofralarda yer buluyor. Şerbetinin de sıkça tüketildiği reyhanın dikim işlemi kekik ve dereotuyla aynı ancak soğuk havaları pek de sevmeyen reyhanı ilkbahar aylarında dikmek gerekir. 10 günden sonra çimlenmeye ve filizlenmeye başlayan reyhan, 50-60 gün sonra hasat edilebilir. Dilerseniz bazı yetişkin fideleri saksıda bırakarak kendi reyhan tohumlarınızı da elde edebilirsiniz. Çiçek açan reyhan bitkisinin tohumları bu çiçeklerde olacaktır. Keskin kokusu sayesinde örümcekleri ve sinekleri uzaklaştırmaya da yarayan reyhanı günde en az üç ila dört saat ışık alacak bir yerde konumlandırmak gerekir ancak aşırı sıcak ve direkt güneş ışığı kurumasına sebep olabileceği için gün boyunca güneş alan bir yerde bırakılmamalıdır.
Balık sofralarının vazgeçilmezi rokayı saksıda yetiştirmek için öncelikle roka tohumlarını ekim işleminden bir gün önce nemli bir bezin içinde bekletmenizi öneririz. Bu işlem tohumların çimlenmesini ve daha hızlı sonuç alınmasını sağlayacaktır. Diğer bitkilerle aynı dikim sürecine sahip rokada dikkat edilmesi gereken nokta ise, suyu çok seven bir bitki olmasından kaynaklı her gün toprağı kontrol edilmeli, toprağının kurumasına izin verilmemeli ve düzenli olarak sulanmasıdır. Sulama işlemi için en uygun saatler sabahın erken saatleri ya da akşam, yani havanın serinlemeye başladığı zamanlardır. Sulama, aynı saatte ve aynı miktarda suyla yapılırsa bitkiden sağlanan verim de artacaktır. Ortalama 40-45 gün sonra rokanızı hasat edebilirsiniz.
Maydanoz, yemeklerde ve salatalarda en çok kullanılan yeşilliklerin başında geliyor. Maydanozu saksıda yetiştirmeye karar verirseniz, besin değeri yüksek gevşek topraklara ekebilirsiniz. Ocak ayından eylül ayına kadar ekimi yapılan maydanoz, sabah güneşini sevdiği için saksı buna göre konumlandırılmalıdır. Toprağının nemli kalmasına özen gösterilmeli ancak aşırı sulama yapılmamalıdır. Elinizle kontrol ederek toprağın kurumasına izin vermeden sulama yapabilirsiniz. Filizlenmesi diğer bitkilere nazaran üç ila dört hafta içinde gerçekleşen maydanozun hasat zamanı geldiğinde kökü toprakta kalmalı ve yeşil yaprakları bir makas yardımıyla düzgünce kesilmelidir. Toprak altında kalan kök, yeni filizler vermeye devam edecektir.
1,628 okunma