YAŞAMI VE KİTAPLARIYLA JANE AUSTEN
Jane Austen, 1775 ve 1817 yılları arasında kısa bir yaşam süren ama ünü iki asır sonra bile artarak devam eden İngiliz roman yazarıdır. Yazdıkları ve yaşamıyla döneminde de sonrasında da çok konuşulan, merak edilen yazarlar arasında geçer. İngiliz banknotlarında portresine yer verilen, yazdığı bir mektuba 162 bin 500 pound değer biçilen Austen’in yaşamına ve kitaplarına kısa bir bakış atalım.
42 yıllık yaşamının çocukluk yıllarını İngiltere’nin güneyinde bir kontluk olan Hampshire’de geçirmişti. Düzensiz şekillenen eğitimlerinin ilkini kilise papazı olan babasından aldı, 8 yaşından itibaren Oxford’da ve Southampton’da okula gitti, 10-11 yaşlarında Berkshire’da bir kilise evinin bünyesinde sadece kadınların olduğu okula devam etti. 12 yaşına geldiğinde günlük olaylardan ilham aldığı hikâyeler yazmaya başlamıştı.
Jane’nin yazarlık hevesi zamanla ciddileşti ve 14 yaşında ilk romanını yazdı. Babası, yedi çocuğundan biri olan kızının rahat yazabilmesi için hem mekânsal koşulları ayarlıyor hem de onun için bir yayınevi bulmaya çalışıyordu. 30 yaşında babasını kaybedince annesi ve kız kardeşiyle birlikte önce Southampton’daki erkek kardeşinin yanına, dört yıl sonra da diğer erkek kardeşinin Chawton’daki evine yerleşti. Hiç evlenmemiş, hep ailesiyle yaşamıştı. Aşk hissedilmeden bir evliliğe adım atılmasını yanlış buluyordu.
Kadın bir yazar olarak ortaya çıkmanın zor olduğu o dönemlerde ilk romanlarını adını vermeden anonim olarak yayımladı. “Akıl ve Tutku” romanını ise “By a Lady” imzasıyla yayımlamış ve bir şekilde cinsiyetini belli etmişti. “Gurur ve Önyargı” isimli romanına da “Akıl ve Tutku’nun yazarından” şeklinde imza attı. 1814 yılında basılan “Mansfield Park” ise Jane Austen imzasıyla ortaya çıktığı ilk kitabı oldu.
Jane Austen, kaleme aldığı romanlardan kiminin basımını göremedi. “Northanger Manastırı”, “İkna”, “Watson Ailesi” isimli kitapları yazarın ölümünden sonra yayımlanabildi. “Sağduyu ve Duyarlılık” ile 1816 yılında üç cilt halinde basılan “Emma” ise yazar hayatta iken yayımlanan kitaplar arasındaydı. 12 bölümünü yazdığı fakat tamamlayamadığı “Sanditon” isimli kitabı ise ölümünden 200 yıl sonra senaristlerce tamamlanacak ve Sanditon isimli televizyon dizisine uyarlanacaktı.
Tüm romanlarında kadınları ana karakter yapan Jane Austen, kendisi evlenmemiş olsa da bu karakterlerin hikâyelerini illa ki mutlu bir evlilikle sonlandırmıştı. En ünlü kitaplarından olan “Gurur ve Önyargı”nın ana karakteri Elizabeth Bennet ve kız kardeşinin, Jane Austen ve kendisi gibi hiç evlenmeyen kız kardeşi Casandra’dan önemli izler taşıdığı bilinmektedir.
Sağlık sorunları nedeniyle 1817 yılında Winchester’a taşınan yazar aynı yıl hayatını kaybetmiştir. Winchester Katedrali’ne defnedilen Jane Austen, yıllar içinde daha da popülerleşmiş, kendisi dünyanın en ünlü kadın yazarları, romanları ise dünya klasikleri arasında yerini almıştır. Ailesiyle birlikte yaşadığı, erkek kardeşinin Chawton’daki evi günümüzde yazardan büyük izler taşıyan müze ev olarak ziyarete açık durumdadır.
Jane Austen’ın yapıtları defalarca beyaz perdeye ve televizyon ekranına uyarlandı. En çok ilgi gören eseri daha çok “Aşk ve Gurur” adıyla bilinen Gurur ve Önyargı oldu, farklı oyuncularla hem sinemada hem dizilerde temel olarak alındı. Yine “Emma” ve “İkna” isimli kitapları da sinemaya uyarlanan Jane Austen eserleriydi. Başrolünde Emma Thompson’un oynadığı “Sağduyu ve Duyarlılık” kitabından uyarlanan film ise 1995 yılında En İyi Uyarlama Senaryo Oscar Ödülü’nü kazanmıştı.
5,414 okunma