Nesli tükenen en popüler canlılardan olan dinozorlar, günümüzden 232 milyon yıl önce gezegenimizde yaşayan egemen bir türdür. O dönemde dünya, bildiğimiz hâlinden çok daha farklıdır. 150 milyon yıl boyunca gezegenimizde yaşayan dinozorların türü, Dünya’ya çarpan devasa bir göktaşı sebebiyle tükenir. Büyük cüsseli dinozorlar göktaşının sebep olduğu etkilerle yok olurken, mağara ve yeraltında yaşayabilen ufak türleri günümüze kadar varlıklarını sürdürmeyi başarır. Bugün bilinen tüm kuş ve tavuk türleri dinozorların soyundandır.

Devasa cüssesine rağmen aslında güvercingillerden olan Dodo kuşu, 17. yüzyılda soyları tükenen canlılardandır. Yaklaşık bir metre uzunluğunda ve ortalama 20 kilogram ağırlığında olan Dodo kuşu, aynı zamanda uçamayan kuş türlerinin bir üyesidir. Kaynaklara göre bu kuş türünün en son görüldüğü yer, Hint Okyanusu’nda bulunan Mauritius açıklarındaki küçük bir adadır. 2007 yılında iyi korunmuş DNA örnekleri bulunan iskeleti, bu uysal mizaçlı kuş türünün bilim insanları tarafından yeniden hayata döndürülmesi için de umut olmuştur.

Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarında geniş bir alana yayılan mamutlar, son Buzul Çağı’nda, 3 milyon yıl boyunca gezegenimizde yaşamış filgillere mensup bir memeli türüdür. 4 bin yıl önce nesli tükenen mamutlar; 4 buçuk metreyi bulan boyu ve sekiz tona ulaşan ağırlıkları ile gezegenimizde yaşayan en büyük memeli türlerinden olurken, soylarının tükenmesinde Buzul Çağı’nın sona ermesi en güçlü etken olarak belirtilmektedir.

Uzun ve sivri dişleriyle kılıç dişli kedi olarak da anılan Smilodon, kedigillere ait bir türdür. 2 milyon yıl boyunca varlıklarını sürdüren bu türün yetişkinleri ortalama olarak üç metre boya ve 600 kilogram ağırlığa sahiptir. Yaşam alanı Amerika kıtası olan bu vahşi kedi türünün dişleri ise 20 cm’ye ulaşabilmektedir. 10 bin yıl önce nesli tükenen Smilodonlar, Buzul Çağı’nın sona ermesiyle yeni iklim koşullarına adapte olamayarak tarih arenasından silinen türlerden olmuştur.

Yaşamış en büyük etçil olan megalodonlar, köpek balığına ait bir türdür. 20 metreyi geçen boyları ve 60 tona ulaşan ağırlığıyla dev bir köpek balığı olan bu tür, yoğunlukla Büyük Okyanus ve Atlas Okyanusu’nda yaşamış ancak fosillerine tüm okyanuslarda rastlanmıştır. Okyanusun derinliklerinde yaşadığı düşünülen bu dev balığın balinalarla beslendiği bilinir. Elde edilen fosiller sadece dişi balıklara ait olurken, erkek megalodonların çok daha iri cüsseye sahip olabileceği düşünülür. 2.6 milyon yıl önce dünyanın yaşadığı ani iklim değişikliğinden sonra besinleri olan balıkların başka bölgelere göç etmesiyle neslinin tükendiği tahmin edilen cinsin hâlen derin sularda yaşadığını düşünen araştırmacılar da bulunmaktadır.

Tuhaf bir şekle sahip fosil kalıntısı yakın zamanda keşfedilen hallucigenia, nesli tükenen bir solucan türüdür. Yaklaşık 505 milyon yıl önce yaşayan bu türün fosilleri Kanada’daki Rocky Dağları’nda bulunur. İlk keşfedildiği 70’li yıllarda canlının sırtındaki dikenler bacakları sanılsa da son dönem yapılan çalışmalarla hallucigeniaların anatomik yapısı net bir şekilde ortaya konulur. Fantastik bir evrene aitmiş gibi gözüken bu solucan türünün beş ile otuz beş milimetre uzunluğundaki bedeninde yedi veya sekiz çift pençe bulunur.

Günümüzden ortalama olarak 60 milyon yıl önce yaşamış olan titanoboa, piton ve boa yılanının atası olan bir yılan türüdür. Kolombiya’daki bir maden ocağında, 2009’da bulunan 29 farklı titanoboa bireyine ait fosiller, tür hakkında pek çok bilgi edinmemizi sağlamıştır. Ortalama boyu 14 metreden fazla olan titanoboalar, yaşamış en büyük yılan türüdür. Vücudunun en geniş bölgesi bir metreye ulaşan bu cinse ait fosil kalıntıların bulunduğu bölgenin, 2002’de yapılan çalışmalarda en eski tropik yağmur ormanlarından biri olduğu belirtilmiştir. Bilinen en büyük yılanın burada yaşamış olmasına şaşırmamak gerekir.