Kalemden Sonra Bilgisayardan Önce 8 Madde İle Daktilo
Daktilo adı, Yunan mitolojisindeki bir hikâyede geçen ve “parmak” anlamına gelen “daktyl” kelimesinden geliyor. İcat edildiği yıllardan bilgisayarın yaygınlaşmasına kadar uzayan yaklaşık 150 yıllık sürede yazınsal ürünlerin neredeyse tamamı daktilodan çıkmış. Şimdilerde yeri müzeler ve nostaljik hikayeler olan bu yazı yazma aracı dünyanın bazı ülkelerinde hala kullanılıyor; Latin Amerika, Hindistan ve Afrika’da elektriğe ihtiyaç duymayan mekanik daktiloların üretimi sürüyor. Biz de 8 maddelik listemizde daktilonun geçmişine bir göz atıyoruz.
Daktilo 1800’lü yılların başlarında icat edildi ve yüzyılın sonlarına doğru seri üretimine geçildi. Osmanlı topraklarına girişi ise 20. yüzyılın başlarına denk gelir.
İcadından sonra yavaş yavaş kalemin yerini alan daktiloyu ilk kullananlardan biri Tolstoy’du ama ilk romanı Mark Twain yazdı. Daktilo ile yazılmış o ilk romanın adı Tom Sawyer’dı.
Türkiye’de ilk daktilo kursu 1929’da açıldı ve başlı başına bir meslek haline geldi, dönemin gazetelerinde ilanlar “Daktilo aranıyor!” şeklindeydi. Mesleğin adı zamanla kâtibe ve sekreter olarak değişti.
1930’lu ve 40’lı yıllarda daktilo yarışmaları çok revaçtaydı. Gazeteler yarışmalar açarak “Sürat Kraliçesi’ni arardı.
Thomas Edison 19. yüzyıl sonlarında elektrikli daktilo yapmış ve patentini almıştı. Yine de mekaniğin yerini alması biraz zaman aldı.
Mekanik daktiloda yanlış yazılan bir yeri silmek mümkün değildi, kâğıdı çıkarıp atmanız ya da beyaz silici ile yanlış kısmın üstünü kapatmanız gerekirdi. Elektronik daktiloda ise silme tuşu bulunuyor ve oldukça da sessiz çalışıyordu.
Türkiye, 1965’te Paris’te düzenlenen Dünya Daktilo Yarışması’ndan bir şampiyon çıkarmıştı. O yıl Fransa’da ülkemizi temsil eden kişi Ece Alpay’dı. Alpay, elektronik daktilo yarışmalarında ülkemizde de defalarca rekor kırmış ve 9 kupanın sahibi olmuştu.
Bir zamanlar daktilo gibi daktilo tamirciliği de ilgi gören bir işti. Bilgisayarın yaygınlaşmasıyla tarihe karışan daktilolar gibi daktilo tamirciliği de kaybolan meslekler arasında yerini aldı.
3,789 okunma
