Boncuğun tarihi 45 bin yıl öncesine dayanıyor. Cam icat edilene yani neredeyse 4 bin yıl öncesine kadar deniz kabuklarından, hayvan dişinden ya da pençesinden, ya da kil gibi organik malzemelerden yapıldığı biliniyor. Cam olarak yapılmaya başlanmasıyla birlikte Roma İmparatorluğu’nda, Mısır’da, Akdeniz kıyılarında, Venedik’te yaygınlaşıyor.

Cam boncuktan söz ederken, Sultan III. Selim tarafından 18. yüzyılda Venedik’teki Murano Adası’na gönderilen Mevlevi dervişi Mehmet Dede’yi ve İstanbul’a döndüğünde öğrendiği teknikleri uygulamak üzere Beykoz’da açtığı ilk cam atölyesini anmadan geçmemek gerekir.

Camdan heykel yapan, ateşte kıvama getirilen cama üfleye üfleye şekil veren sanatçıların bu meslekte öğrendikleri ilk aşama boncuk yapımıdır. Boncuk yapımı bu işin ilk aşamasıdır ama uzmanlara göre boncuğu hakkıyla yapabilen için sonrası çorap söküğü gibi gelecektir.

Buna rağmen cam boncuk üretimi düşünüldüğü kadar kolay değil…  Killi çamurdan yapılmış fırının 1000 derece sıcaklığı karşısında akıtmadan bozmadan kıvamını mütemadiyen koruyarak boncuk yapmak ustalık istiyor. Bu işin kışın keyifli olacağını düşünenler ise yanılıyor çünkü boncuğun ana vatanı sayılan Görece’deki ustalar “Sırtın donar yüzün pişer, kışın daha zor.” cevabını veriyor.

Boncuk bir ya da iki şişle yapılıyor ve şişlerin ucundaki cam ustanın hayal gücüne göre yüzlerce farklı türde şekillenebiliyor.

Renk renk boy boy farklı şekillerdeki boncukların kullanılabileceği alanlar da çeşit çeşit… İsterseniz boncuklarla kolye, bileklik, küpe, bilezik, toka, tesbih de yapabilirsiniz, isterseniz dekoratif amaçlı da kullanabilirsiniz.

Onca çeşide rağmen yine de boncuk deyince ilk akla gelen, Türk ustaların renkli cam üzerine göz şekli ekleyerek ürettiği nazar boncuğudur ve yarattığı algı dünyanın neresinde görülürse akla Türkiye’yi getirecek kadar güçlüdür.

Cam boncuk sadece 1000 derecelik fırınlar karşısında yapılmıyor elbette… Günümüzde pek çok yerde düzenlenen günübirlik atölyelerde, hatta internet ortamında yayınlanan pek çok videoda cam boncuk yapmak için hangi malzemeler gerekir, sonradan kırılmaması için yapılan tavlama işlemi nedir, nasıl yapılır ve nasıl takı haline getirilir ilgilenenler için tek tek anlatılıyor.