Yufka, uzun süre dayanması nedeniyle göçebe hayatı yaşayan Türkler için ana besin kaynaklarından biri olmuş. Orta Asya’da yaşayan halklar, mayasız buğday unundan elde edilen bu ince ve yuvarlak ekmeği hem birbirlerine hem de kuşaktan kuşağa aktarmışlar. Zaten UNESCO listesinde de sadece yapımı değil insanlığı besleyen bu “paylaşma kültürü” ile yer alıyor.

Lavaş, yufkanın aksine mayalı hamurdan elde edilir. Yufka sac üzerinde pişirilirken, lavaş tandır duvarına yapıştırılarak pişirilir. Bildiğiniz gibi tandır yere çukur açılarak yapılan bir fırın çeşididir ve bazı bölgelerde bu fırınlarda pişirilen lavaşa tandır ekmeği de denir.

İyice yoğurulan mayalı hamur üstü kapatılarak bir süre bekletilir. Kabaran hamur küçük bezelere bölünür ve her biri oklava ile parmak kalınlığında açılır. Sac ya da ocak üstünde önlü arkalı pişirilir. Bazlama isimli bu ekmek henüz sıcakken tereyağı sürülerek de tüketilebilir.

Ketenin en belirgin özelliği tereyağı ile unun kavrulmasıdır. İçli ya da içsiz yapılabilir. Özellikle Doğu Anadolu’nun şehirlerinde farklı usullerde yapılan ve adı yöreye göre değişebilen kete bu bölgede bilhassa kahvaltıda tüketilir.

Yusyuvarlak ve şişman haliyle bir Trabzon ekmeğini dilimlemek gerçekten de marifet ister. Alametifarikası ekşi maya ve mayalanan hamurun iyice dinlendirilmesidir. Tabii ki taş fırında pişirilmesi geleneklere daha uygundur.

Mısır ekmeği denince akla Karadeniz gelir fakat günümüzde ülkemizin farklı bölgelerinde de yapılan bir ekmek çeşididir. Mısır unundan yapılan ekmek genellikle mayasız hamurdan elde edilir ama bazı yörelerde mayalı da yapılır. Bir tepsiye dökülen hamur fırında pişirilir. Rengi sarıdır ve pütür pütür olan yapısı erken bozulmaya müsaittir.

Heybetli görüntüsüyle Osmanlı’ya yaraşır bir ekmek gerçekten de Osmanlı okkalı ekmeği. Mayalı hamurun taş fırında pişirilmesiyle üretilen ekmekler bazen o kadar büyük oluyor ki tane hesabıyla değil kilo ile satılıyor. Bu kocaman ekmek dilimlenirken zorluk çekilmesin diye pişmeden önce üzerine çizikler atılıyor.