Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla kökeni Osmanlı dönemine uzanan Darülfünun-u Osmani adlı kurum, 1933’te İstanbul Üniversitesi ismini alarak ilk modern üniversite eğitimine başlasa da Türkiye Cumhuriyeti’nin kökleri Osmanlı’ya dayanmayan, ilk kurulan üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesidir.

Cumhuriyetin ilanından sonra Meclis’in ilk kadın milletvekilleri, aynı zamanda kadınların ilk kez oy kullandığı 1935’te seçilir. Bu seçimlerde 17 kadın milletvekili Meclis’e girerken, Türk kadınları birçok Batı ülkesinden çok daha önce seçme ve seçilme hakkı kazanır.

Cumhuriyetin ilk olimpiyat madalyasını millî güreşçimiz Yaşar Erkan 24 yaşında, 1936 Yaz Olimpiyatları’nda kazandırır. Ülkemize büyük bir gurur yaşatan Yaşar Erkan’a daha o dakikalarda ulaşan telgrafta “Kendin küçüksün; ama memleket için önemli bir iş yaptın. Artık adın Türk spor tarihine geçti. Çok yaşa!” yazan Mustafa Kemal, tüm ülkenin duygularına da tercüman olmuştur.

Muhsin Ertuğrul’un çektiği “İstanbul Sokaklarında” filmi cumhuriyet tarihinin ilk sesli filmidir. Semiha Berksoy, Hazım Körmükçü ve Talat Artemel’in başrollerini paylaştığı filmin ilk gösterimi İstanbul, Beyoğlu’ndaki Melek ve Elhamra Sinemalarında 2 Aralık 1931’de gerçekleşir. Renkli olarak gösterime giren ilk film ise 1953’te, yine bir Muhsin Ertuğrul filmi olan “Halıcı Kız”dır. Filmde Sadri Alışık, Münir Özkul gibi unutulmaz sanatçılarımız da yer alır.

Feriha Tevfik, 1929’da gerçekleşen güzellik yarışmasında yeni kurulan Türkiye’nin ilk güzellik kraliçesidir. Keriman Halis Ece ise 1932’de Dünya Güzellik Kraliçesi seçilerek Türkiye’nin ilk dünya güzeli ünvanını kazanır. Yarışmadan iki yıl sonra “Soyadı Kanunu” çıktığında, kendisine Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından “güzel kadın, güzellik kraliçesi” anlamına gelen Ece soyadı verilmiştir.

İlk yolcu uçağı seferi sadece beş yolcu taşıyabilen bir uçakla 1933’te İstanbul’dan Eskişehir aktarmalı Ankara uçuşudur. İlk Türk yolcu uçağı seferi ise iş adamı Nuri Demirbağ’ın teşebbüsleri ile 1944’te gerçekleşir. Çift motorlu uçak, İstanbul Yeşilköy’den havalandıktan yaklaşık 1,5 saat süren uçuştan sonra Ankara’ya iniş yapmıştır.

Cumhuriyetin ilk derbi maçı, 1923-24 sezonunda ilk kez düzenlenen İstanbul Futbol Ligi’nde oynanır. Fenerbahçe ve Galatasaray arasında 2 Kasım 1923’te oynanan maçı, Fenerbahçe 4-0 kazanır. 1909’dan beri her iki takım maç yapsa da yeni kurulan cumhuriyetten sonra oynanan ilk derbi karşılaşması bu maç ile olmuştur.

Cumhuriyet tarihimizin ilk banknotu 1927’de basılır. 5 Aralık’ta dolaşıma çıkartılan banknotların ön yüzünde Mustafa Kemal Atatürk’ün portresi bulunur. Harf Devrimi 1928’de gerçekleşeceği için ilk basılan banknotlarda Latin alfabesi değil, Osmanlıca ve Fransızca kullanılmıştır.

Cumhuriyet döneminde devlet tarafından kurulan ilk sanayi kuruluşu, Kayseri’deki Sümerbank Bez Fabrikasıdır. Hammaddesi tamamen yurt içinde üretilen pamukları işleyen fabrikanın temelleri 1934’te atılmış, 1935’te tesis üretim için kapılarını açmıştır.