Ünlü Rus yazar Vladimir Nabokov’un üçüncü romanından sinemaya uyarlanan Lujin Savunması, çocukluk dönemindeki sorunları satranç sayesinde atlatan Aleksandr İvanoviç Lujin’in hayatını anlatıyor. Okulda çirkin ve içe kapanık olduğu için sürekli alay konusu haline gelen Lujin’in anne ve babasından daha yakın olduğu teyzesinin ona satranç öğretmesiyle hayatı değişir. Zamanla iyi bir satranç oyuncusu haline gelen Lujin, dünyanın en önemli oyuncuları ile maçlar yapar, ünü hızla ülkesinin sınırlarını aşar. 1920’lerde geçen filmde kahramanımız hayatının en zorlu maçlarından biri için İtalya’ya gider. Kazananın dünya şampiyonu olacağı maçta kahramanımızın zihni bulanıklaşır ve karmaşık bir dizi olay peşi sıra gelir. 2000 yapımı filmin yönetmen koltuğunda Hollandalı yazar ve yönetmen Marleen Gorris oturuyor.

New York’un fakir bir mahallesi olan Bronx’ta geçen bu dram filmi, derslerle alakası olmayan ilkokul öğrencilerinin okula yeni atanan öğretmenleri sayesinde tutkulu satranç oyuncularına dönüşmesini konu alıyor. Gerçek bir hikâyeden uyarlanan 2005 yapımı filmde, öğretmen David MacEnulty’nin derslerinde başarılı olamayan öğrencilerine “Satrançta kazanırsan kimse sana aptal diyemez!” sözü etkili oluyor ve bu azimli çocuklar yeni öğrendikleri satrançtan bir okul takımı kurarak bölgenin önemli maçlarını bir bir kazanmaya başlıyor. Sevginin ve emeğin sonuçsuz kalmayacağını anlatan filmin yönetmeni Amerikalı Allen Hughes.

Bilgisayar Satrancı, Andrew Bujalski tarafından yazılan ve yönetilen gerilim ve komedi unsurlarıyla bezeli 2013 yapımı belgesel tadında bir film. Film, internet ve bilgisayarların ilk ortaya çıkmaya başladığı 1980’lerde geçiyor. Dünyanın en iyi satranç oyuncuları arasında yer alan Peter Bishton’u yenmek için bir bilgisayarı programlamaya çalışan bir grup bilgisayar dehâsının maceraları anlatılıyor. Satranç tarihi hakkında yeni bilgiler öğrenmek isteyenlerin listesinde olması gereken bir film olan Bilgisayar Satrancı, bilgisayar ile mücadele etmek zorunda kalan Peter Bishton’un, yapay zekâ ile mücadelesini ve deha mühendislerin bilgisayara satranç oynamayı öğretmeye çalışırken karşılaştıkları sorunlara odaklanıyor.

Gerçek olaylardan uyarlanan 2014 yapımı filmde yenilmez Rus şampiyon Boris Spassky ile Amerikalı genç ve yetenekli satranç oyuncusu Bobby Fischer’ın haftalar süren efsanevi maçı konu ediliyor. “Asrın Maçı” olarak tarihe geçen bu satranç mücadelesi 1972’de geçiyor. Amerikan yapımı filmde, ülkenin satranç dehası Fischer’ın maçtan hemen önce düşüncelerinin giderek paranoyaklaşması üzerine kendisine komplo kurulacağı yanılsamasına düşmesi anlatılıyor. Soğuk Savaş döneminde geçen filmin yönetmeni Edward Zwick, yıllarca satranç turnuvalarını kazanan Rusya’ya karşı Amerikalıların kazanma iştahını ve bu isteğin Amerikalı oyuncuda yaşattığı psikolojik baskıyı dramatik bir şekilde beyaz perdeye yansıtıyor.

Satranç ile yakından ilgilenen herkes efsanevi oyuncu Sven Magnus Øen Carlsen’i bilir. Beş kez Dünya Satranç Şampiyonu olan Norveçli satranç ustası Carlsen’in dünya şampiyonu olmadan önce ve sonrasında yaşadıklarını konu alan 2016 Norveç yapımı belgesel filmi “Magnus”, önemli maçlardan heyecan verici görüntüler içeriyor. 13 yaşında profesyonel olan, 22 yaşında satrançta dünya şampiyonluğunu kazanan Magnus’un hayatını anlatan filmin yönetmeni Benjamin Ree. Ree, Magnus’un henüz 13 yaşındayken Kasparov’la yaptığı dillere destan maçını da sinematik evrende heyecan verici bir şekilde izleyicilere aktarıyor.

2016 yapımı Katwe Kraliçesi’nde, Ugandalı fakir bir kız olan 10 yaşındaki Phiona’nın satrancı keşfetmesiyle değişen hayatı anlatılıyor. Aslında bu film, şampiyon satranç oyuncusu Phiona Mutesi’nin gerçek hayat hikâyesinden uyarlanmış. Günlerini ailesine yardımcı olmak için mısır satarak ve küçük erkek kardeşine bakıcılık yaparak geçiren Phiona’nın tüm hayatı, Ugandalı satranç koçu Robert Katende ile tesadüfen tanışmasıyla değişiyor. Koçtan satrancın tüm inceliklerini öğrenip yeni tutkusu için çok çalışan Phiona, zamanla Katwe köyünün en büyük satranç oyuncusu oluyor. Yerel turnuvaları kazandıktan sonra uluslararası düzeyde satranç oynamaya başlayan Phiona’nın tüm zorluklara rağmen başarıya ulaşan hikâyesini Mira Nair yönetiyor.

2017 yapımı kurmaca bir hikâyeye dayalı Satranç Oyuncusu, Diego Padilla adlı yetenekli bir satranç oyuncusunun ülkesinde 1934’te gerçekleşen maçı kazanarak İspanya Satranç Şampiyonu olmasını ve bu sayede tanıştığı Fransız gazeteci Marianne Latour ile yaşadığı fırtınalı aşkı konu alıyor. Ancak filmde İspanya’da başlayan iç savaş ve ardından gelen II. Dünya Savaşı ile bambaşka bir hayatın kapılarını açan Padilla’nın altüst olmaya gebe hayatı dramatik bir şekilde anlatılıyor. İspanyol yazar Julio Castedo’nun kitabından uyarlanan filmin yönetmen koltuğunda ise Luis Oliveros oturuyor.