Türk mutfağının en lezzetli ve sağlıklı salatalarından olan Gavurdağı salatası, adını Güneydoğu Anadolu’da Toros Dağları’nın bir uzantısı olan Gavur Dağı’ndan alıyor. Bu nefis salatanın lezzeti, sebzelerin taze ve kaliteli olmasına bağlıdır. Bol malzemeli Gavurdağı salatası için gerekli olan malzemeler:

• 4 adet orta boy domates
• 1 adet büyük boy salatalık
• 1 adet büyük kırmızı soğan
• 2-3 adet acı veya tatlı yeşil biber
• 1 demet maydanoz
• 1/2 su bardağı dövülmüş ceviz içi
• 1/2 su bardağı nar ekşisi
• 1/4 su bardağı zeytinyağı
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 tatlı kaşığı pul biber
• 1 tatlı kaşığı sumak

Yeşil biberleri, domatesleri, salatalığı, kırmızı ve yeşil soğanı küçük küpler halinde doğrayın. Maydanozu ince ince kıyın ve doğradığınız sebzeleri geniş bir salata kâsesine alın. Üzerine dövülmüş ceviz içini ekleyin. Küçük bir kapta nar ekşisi, zeytinyağı, tuz, pul biber ve sumağı karıştırın. Bu karışımı salatanın üzerine dökün ve güzelce karıştırın. Servis ederken üzerine ekstra ceviz içi serpebilirsiniz. Taze ve ferahlatıcı bir lezzet sunan Gavurdağı salatası, özellikle etli yemeklerin yanında mükemmel bir eşlikçidir.

Lübnan mutfağının en sevilen salatalarından biri olan tabule, Akdeniz ve Orta Doğu mutfağının enfes lezzetlerinden biridir. Ülkemizdeki kısırın farklı bir versiyonu olan tabule, Osmanlı döneminde geniş bir coğrafyaya yayıldı ve günümüzde sadece Orta Doğu’da değil, tüm dünyada severek tüketilen salatalardan biri haline geldi. Tabule için gerekli malzemeler şunlardır:

• 1 çay bardağı ince bulgur
• 2 çay bardağı sıcak su
• Yarım demet taze maydanoz
• 7-8 dal taze nane
• 4-5 adet yeşil soğan
• 2 adet büyük domates
• 1 adet orta boy salatalık
• 1 adet limonun suyu
• Çeyrek su bardağı zeytinyağı
• Tuz
• Karabiber

İnce bulguru geniş bir kâseye alın ve üzerine iki çay bardağı sıcak su ekleyin. Bulgurun suyu çekmesi için yaklaşık 15 dakika, ağzı kapalı olacak şekilde bekletin. Maydanoz ve naneyi ince ince kıyın. Taze soğanları, domatesleri ve salatalığı küçük küpler halinde doğrayın. Şişen ve yumuşayan bulguru büyük bir salata kâsesine alın, ardından doğradığınız malzemeleri ekleyin. Ayrı bir kapta limon suyu, zeytinyağı, tuz ve karabiberi karıştırarak sosu hazırlayın ve bu sosu salatanın üzerine dökün. Tüm malzemeleri iyice karıştırdıktan sonra tabuleniz servise hazır. Tatların birbirine iyice karışması için bir süre buzdolabında dinlendirebilir, böylece salatanız daha da lezzetli hale gelebilir.

İtalyan mutfağının klasik ve sade lezzetlerinden biri olan Caprese salatası, adını İtalya’nın Capri Adası’ndan alıyor. 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bu salata, ilk olarak Capri Adası’na tatile gelen kraliyet ailesi ve politikacılara, İtalya’nın renklerini yansıtan bir yemek olarak sunulmuştur. Domatesin kırmızısı, mozzarella peynirinin beyazı ve fesleğenin yeşili ile İtalya’nın bayrağını simgeleyen bu salata, basit ama son derece lezzetlidir. Kolayca hazırlayabileceğiniz Caprese salatası için:

• 4 adet domates (orta boy veya çeri domates olabilir)
• 250 gram taze mozzarella peyniri
• 1 demet taze fesleğen yaprağı
• 4 yemek kaşığı sızma zeytinyağı
• Deniz tuzu ve taze çekilmiş karabiber
• İsteğe bağlı olarak balzamik sirke

Domatesleri yıkayıp sap kısımlarını çıkarın, ardından doğrayın. Mozzarella peynirini yarım parmak kalınlığında dilimleyin. Fesleğen yapraklarını yıkayıp kurutun. Servis tabağına bir dilim domates, bir dilim mozzarella peyniri ve bir fesleğen yaprağı olacak şekilde sıralayın. Bu işlemi tüm malzemeler bitene kadar tekrarlayın. Salatanın üzerine sızma zeytinyağını gezdirin, ardından deniz tuzu ve taze çekilmiş karabiber serpin. İsteğe bağlı olarak balzamik sirke ekleyebilirsiniz.

Salade niçoise, Fransa’nın Nice şehrine özgü geleneksel bir salatadır. Çiftçilerin taze hasat ettikleri ürünlerle hazırlanan bu salatanın kökeni 19. yüzyıla kadar uzanır. Akdeniz mutfağına özgü malzemelerle yapılan Salade niçoise, hem hafif hem de besleyici bir öğün olarak tercih edilir. Salade niçoise için gerekli malzemeler şunlardır:

• 5-6 yaprak taze marul
• 2 adet domates
• 1 adet salatalık
• 2 adet haşlanmış yumurta
• 1 adet orta boy kırmızı soğan
• 200 gram konserve ton balığı
• 8-10 adet ançüez filetosu (isteğe bağlı)
• 100 gram siyah zeytin
• 4-5 adet küçük haşlanmış patates (isteğe bağlı)
• 1/2 demet taze fesleğen yaprağı
• 1-2 diş sarımsak

Sosu için:

• 4 yemek kaşığı sızma zeytinyağı
• 1 yemek kaşığı üzüm sirkesi
• 1 çay kaşığı Dijon hardalı
• Tuz ve taze çekilmiş karabiber
• Yarım limon suyu ve rendelenmiş kabuğu

Domatesleri, salatalığı ve marulu yıkayıp iri parçalar halinde doğrayın. Patatesleri haşlayıp yarım ay şeklinde kesin. Yumurtaları da haşlayıp dört eşit parçaya bölün. Kırmızı soğanı ince halkalar halinde doğrayın ve fesleğen yapraklarını yıkayıp kurulayın. Ton balığını süzün. Geniş bir salata kâsesine domates, salatalık, marul ve patatesleri ekleyin ve karıştırın. Üzerine dilimlenmiş yumurtaları, kırmızı soğan halkalarını, ton balığını, ançuez filetolarını, siyah zeytinleri ve fesleğen yapraklarını ekleyin. Salatanın sosunu hazırlamak için bir kâsede zeytinyağı, yarım limon suyu, rendelenmiş limon kabuğu, sirke, rendelenmiş sarımsak ve Dijon hardalını karıştırın. Hazırladığınız sosu salata ile harmanladıktan sonra kızarmış ekmek dilimleri ile servis edebilirsiniz.

Som tam, Tayland mutfağına özgü geleneksel bir yeşil papaya salatasıdır. Yeşil papaya, taze ve çiğ olarak tüketilen tropikal bir meyve olup “kavun ağacı meyvesi” olarak da bilinmektedir. Keskin ve baharatlı bir lezzete sahip olan som tam için gerekli olan malzemeler:

• 1 adet küçük boy yeşil papaya (yaklaşık 400 gram)
• 1-2 adet havuç
• 2-3 adet küçük boy domates
• 2-3 diş sarımsak
• 2-3 adet taze kırmızı acı biber
• 2 yemek kaşığı kuru karides
• 2 yemek kaşığı balık sosu
• 2 yemek kaşığı limon suyu
• 2 yemek kaşığı esmer şeker
• 2 yemek kaşığı kavrulmuş yer fıstığı (kabaca doğranmış)
• 2-3 adet limon yaprağı (isteğe bağlı)

Yeşil papayayı ve havuçları soyup uzun, ince şeritler halinde rendeleyin veya doğrayın. Domatesleri ve yeşil biberleri küçük parçalar halinde doğrayın ve rendelenmiş papaya ile havuçların üzerine ekleyin. Büyük bir havanda sarımsak ve acı biberleri hafifçe dövün; sarımsakların ve biberlerin biraz ezilmesi yeterlidir. Kuru karidesleri ufalayın ve sarımsak ve biberlerle birlikte salata kâsesine ekleyin.

Som tam sosu için, bir kâsede limon suyu, balık sosu ve esmer şeker karıştırın. Baharatlarla isteğinize göre lezzetlendirebilirsiniz. Sosu sebzelerin üzerine dökün ve iyice karıştırın. Son olarak, kavrulmuş fıstıkları salatayı servis ederken ekleyin; bu, salatanın son dokunuşu olacak ve fıstıkların kıtırlığını koruyacaktır.

Ülkemizde Rus salatası olarak da bilinen Olivier salatası, ilk kez Belçikalı şef Lucien Olivier tarafından 19. yüzyılda Moskova’daki ünlü Hermitage restoranında yapılmıştır. Şefin adını alan bu salata, zamanla Rusya ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinde popüler hâle gelmiştir. Geleneksel tariflerde genellikle tavuk göğsü veya jambon da bulunan bu salata için gerekli olan malzemeler:

• 4 adet büyük boy patates
• 2 adet havuç
• 200 gram bezelye (taze veya konserve)
• 300 gram tavuk göğsü veya jambon
• 4 adet salatalık turşusu
• 1 su bardağı mayonez
• 2 yemek kaşığı hardal
• Tuz ve karabiber

Patatesleri ve havuçları yıkayıp kabuklarını soyun, küçük küpler halinde doğrayın ve yumuşayana kadar haşlayın. Haşladıktan sonra süzün ve soğumaya bırakın. Tavuk göğsünü de haşlayıp küçük parçalar halinde dilimleyin. Salatalık turşusunu küp küp doğrayın. Büyük bir karıştırma kabında, haşlanmış patates, havuç, pişmiş bezelye, tavuk göğsü ve salatalık turşusunu bir araya getirin. Ayrı bir kâsede mayonez, hardal, tuz ve karabiberi karıştırın. Bu sosu salata malzemelerine ekleyin ve tatların birbirine geçmesi için nazikçe karıştırın. Olivier salatası genellikle soğuk olarak servis edilir. Buzdolabında bir süre dinlendirdikten sonra, isteğe bağlı olarak taze nane veya dereotu gibi yeşilliklerle süsleyerek servis edebilirsiniz.

Közlenmiş patlıcan ve zengin baharatlarla lezzetlendirilmiş domates ile hazırlanan Fas’ın ünlü salatası zaalouk için gerekli olan malzemeler:

• 2 büyük patlıcan
• 4 büyük domates
• 4 diş sarımsak
• 1 çay kaşığı kimyon
• 1 çay kaşığı tatlı kırmızı biber (paprika)
• 1/2 çay kaşığı acı kırmızı biber (isteğe bağlı)
• 1 çay kaşığı toz kişniş
• 1 çay kaşığı tuz
• 1/2 çay kaşığı karabiber
• 4 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 yemek kaşığı limon suyu veya sirke
• 1/4 su bardağı doğranmış taze kişniş veya maydanoz (süsleme için)

Patlıcanları yıkayıp, kabuklarını çatalla birkaç yerinden deldikten sonra ızgarada veya fırında közleyin. Közlenmiş patlıcanlar soğuyunca kabuklarını soyun ve içini çatalla ezin. Domateslerin kabuklarını soyup küçük küpler halinde doğrayın. Sarımsakları ince ince doğrayın veya rendeleyin, ardından tavada ısıtılmış zeytinyağında hafifçe kavurun. Doğranmış domatesleri tavaya ekleyin, domatesler yumuşayıp suyunu salmaya başladığında kimyon, tatlı kırmızı biber, isteğe bağlı olarak acı kırmızı biber, toz kişniş, tuz ve karabiberi ilave edin. Karışımı 10-15 dakika pişirin. Ardından közlenmiş patlıcanları da tavaya ekleyin ve tüm malzemeleri iyice karıştırın. Sosun kıvamlı hale gelmesi ve tatların birleşmesi için 10 dakika kadar daha pişirin. Son olarak, limon suyu veya sirkeyi ekleyip karıştırın ve ocaktan alın. Biraz soğumaya bırakın. Servis ederken doğranmış taze kişniş veya maydanoz ile lezzetlendirebilirsiniz. Baharat miktarını damak zevkinize göre ayarlayarak sıcak veya soğuk olarak servis edebilirsiniz.