Bol bol süt ürünü üreten Doğu Anadolu’da yoğurt olmazsa olmaz bir yiyecektir ve yoğurtlu ya da ayranlı çorbalar hemen hemen her ilde sofraların açılış yemeğidir. Ayran aşı çorbası ise aşurelik buğday ile nohuttan yapılan ve yabani nane ilave etmek şartıyla ister sıcak ister soğuk tüketilebilen enfes bir tariftir.

Doğu Bölgemizde köfte kültürü yaygındır ama Malatya söz konusu olunca sayısı 100’ü geçen köfte çeşidinden söz edilebilir. Analı-kızlı köfte, sumaklı köfte, sıkma köfte, elmalı köfte, hırçıkli köfte, glikli köfte derken liste uzayıp gider. Ve bu saydıklarımızın çoğu etsiz tariflerdir. Akdeniz’de karşımıza çıkan bulgur köftesi de bölgenin en sevilen köfte çeşitlerinden biridir.

Burası her şeyden önce en sağlıklı ve leziz etlerin yendiği bölgedir. Hayvancılığın geliştiği Doğu Anadolu’da et yemeklerini yiyip de vazgeçebilen görülmemiştir, hele de Erzurum’da cağ adı verilen şişlere takılarak odun ateşi üzerinde pişirilen cağ kebabını… Yanında soğan, domates ve sivri biberle servis edilen cağ kebabı şehirdeki çoğu mekânda vakit öğlen olmadan tükenir.

Kaz eti de özellikle Kars’la özdeşleşmiş bir lezzet ve tamamen doğal yollardan beslenmiş kazlar, Karslıların protein kaynağı kış yiyeceğidir. İlk kar yağdığında kesilen hayvanların eti salamura edilerek saklanır ve soğuk kışlar geçene kadar tüketilir. Güvecini yapan da bulunur, tandırda ya da fırında pişiren de. Söylemeliyiz ki kurutulması ve yemeğinin yapılması emek, bilgi ve marifet isteyen bir iştir.

Tandır, yemek pişirmek için kullanılan basit bir düzenek ve icadı asırlar öncesine dayanıyor. Erzurum başta olmak üzere bölgenin evlerinde tandır ocak görmek gayet normal bir durum. Düzenek basit ama burada et pişirmek oldukça çaba ve marifet istiyor. Gerçi kuzu tandır gibi yemekler artık evlerdeki fırınlarda da yapılabiliyor ama tandırda pişen ve lokum kıvamını alan etin yerini tutması mümkün değil.

Süt ürünlerinden olan peynir çeşitleri de Doğu Anadolu’nun alametifarikalarıdır. Kars gravyerinin, Erzincan tulumunun, Van otlu peynirinin dünyada alternatifi zor bulunur. Bu peynirler eşliğinde dört başı mamur bir kahvaltı yapmak için ise adres kesinlikle Van şehridir. Kavut, kaymak, murtuğa, yayık tereyağı derken öğlene kadar vaktin sofrada nasıl geçtiği anlaşılmaz.

Sütü, eti, yoğurdu bol Doğu Anadolu, yemeğin yanına katık yapılan ekmek çeşitleri ve hamur işleriyle de birkaç adım öndedir. Kars’ta kavrulmuş un ve ev yapımı tereyağı ile yapılan kete, Erzurum’da tandır ocaklarında pişirilen tandır ekmeği, hemen her evde yapılan sac yufka, lavaş ya da pide bolca tüketilen ekmek çeşitleridir. Özellikle Malatya’da çayın yanında tüketilen etli kömbe de tadılması gereken özgün lezzetlerden bir diğeridir.