BAZI ÜLKELERDE TRAFİK NEDEN SOLDAN AKAR?
Her ülkenin kendine has kuralları vardır. Ancak mevzu trafik kurallarına gelince bu kurallar tüm dünyada ortaktır. Trafik lambasının renkleri hangi ülkeye giderseniz gidin aynı olacaktır. Bunun gibi birçok örnek bulunmasına rağmen bir konu vardır ki her ülkede aynı durum söz konusu değildir. Günümüzde direksiyonu sağda olan ülkelerin başında Birleşik Krallık, Britanya, İrlanda, Hindistan, Avustralya, Japonya, Güney Afrika, Malta, Pakistan, Jamaika, Malezya, Nepal ve Singapur gibi ülkeler gelmektedir. Türkiye’nin de dahil olduğu pek çok ülkede ise direksiyon sol tarafta bulunmaktadır. Bunun altında yatan nedenleri okuyucularımız için araştırdık.
Direksiyonların sağ- sol olarak farklılaşması otomobilin icadıyla olmamıştır. Binlerce yıl önce, yolları ile ünlü Roma İmparatorluğu döneminde, at arabalarını kullanan sürücülerin sağ ellerini kullanması, atlarının da sola meyilli duracak şekilde tasarlanması ile sonuçlanmıştır. Direksiyonun hangi tarafta olacağı konusu, üretilen ilk otomobillerde belirli bir standarta bağlanmamış çünkü tekneden kopya edilen “yeke” adlı direksiyonlar kullanılmış ve müşterinin isteğine göre sağa, sola veya ortaya konuşlanmıştır. Milattan önce 11. yüzyılda Çin’de “erkeklerin sağdan, kadınların soldan, arabaların ise ortadan” gitmesi zorunlu bir kural olarak uygulanmıştır.
Yolun veya geçişin sağdan ya da soldan olmasının altında anatomik nedenlerin yattığını savunanlar da vardır. Genel olarak insanlar sağ ellerini daha iyi kullandığından kılıçlarını solda taşımıştır. At arabalarında da sürücü, dizginleri sağ elinde tutmak için sol arka atın sırtına veya arabanın sol tarafına oturmuş ve yolu daha iyi görmek için sol taraftan sürmüştür. Trafiğin soldan akmasına dayandırılan diğer bir söylentiyse Papa 8. Boniface ile ilgilidir. 1300’lü yıllarda Papa 8. Boniface, Roma’ya gelen hacıların yollarda karmaşaya sebebiyet vermemesi için yolun solundan gelmelerini söylemiştir. Bu durum trafiğin soldan akmasına neden olan söylentiler arasında yer almaktadır.
Amerika’da posta arabaları sürücülerinin sol tarafta yer alan atın üzerinde oturması ya da Napolyon’un solak olması gibi daha birçok söylenti mevcuttur. Solak olan Napolyon’un düşmanlarını “solunda” görmek istemesi ve sol takıntısı “Neden trafik soldan akar?” sorusuna verilen cevap için elbette kesin bir cevap olmayacaktır. Ancak şöyle bir gerçek vardır ki Avrupa’da Avusturya-Macaristan, Rusya ve Portekiz gibi ülkeler Napolyon’un bu isteğine karşı çıkmış ve sağ şeridi kullanmışlardır.
Öte yandan Avrupa ülkelerinin bazılarında trafiğin aktığı kısımda zamanında çeşitli karışıklıklar olmuş, örneğin İsveçliler trafiğin soldan akması için hükümete baskı bile uygulamıştır. Halk oylamasında “yolun solundan gidilsin” çıksa da parlamento, 1963’te trafiğin akış yönünü soldan sağa almıştır. Dünyada insanların %66’sı araçlarını sağdan akan trafikte sürerken, %34’ü ise soldan akan trafikte araç kullanmaktadır. Dünyada soldan akan trafik için yapılan yollar tüm yolların %28’ini oluştururken, sağdan akan trafik için yapılan yollar ise %72’sini oluşturmaktadır.
13,658 okunma
