BALIKESİR’İN KAHRAMANLARI TÜLÜTABAKLAR
Tülütabaklar, Millî Mücadele döneminde Balıkesir’de yerel kahramanlar olarak öne çıkmış, düşman askerlerine korkutucu kostümleri ile direniş göstermiş deri ustalarıdır. Şehirlerinin işgaline karşı cesurca mücadele eden Tülütabaklar hakkındaki bilgiler yazımızda.
“6 Eylül Balıkesir’in Kurtuluş Günü” etkinlikleri kapsamında gelenek haline gelen Tülütabak gösterisinin geçmişi, kentin Yunan askerleri tarafından işgal edildiği 1920’li yıllara dayanıyor. İşgal yıllarında düşman askerlerini korkutmak için koyun ya da keçi postu giyen, kendilerini baca kurumu ve soba isiyle boyayan, at kuyruğu, çan ve değneklerle korkutucu bir görünüme kavuşan Tülütabaklar, vatan topraklarımızı cesurca korudular.
Özünde Tülütabaklar, 1900’lerde Balıkesir’in en yaygın mesleklerinden biri olan “debbağ”lar; yani deri ustalarıdır. Millî Mücadele yıllarında işgale 14 ay direnen Balıkesir halkı, sadece bu şehre özgü bir direniş yöntemi geliştirerek usta oldukları dericilik mesleği sayesinde kılık değiştip ürkütücü bir görüntüye ulaştılar.
Tülütabaklar’ın asıl amaçları hedef şaşırtmaktır. Millî Mücadele yıllarında Balıkesir bölgesinde yapılan direniş yanlısı toplantılar, Yunan garnizon komutanının dikkatini çeker ve bunları engellemek için gece devriyelerini arttırır. Tülütabaklar da bu toplantıları engellemek için devriyeye çıkan Yunan askerlerinin karşısına ürkütücü kostümleri ile çıkıp geri kaybolarak onları korkutmaya çalışır. Geceleri korkunç yaratıklar gördüğünü söyleyen ve dışarıda rahatça dolaşamayan Yunan askerleri, orduları için büyük bir sorun hâline gelmeye başlar. Balıkesirli dericilerin bu kendine has yöntemleri sayesinde Millî Mücadele’nin devamlılığı sağlanır.
Millî Mücadele’den beri, Balıkesir ve çevresinde düşman işgalinden kurtuluş gününde sokaklar “Tülütabak” kostümü giyenlerin gösterisine sahne olur. Zamanla bu gelenek, bir şenlik halini alır. Bugün “Tülütabak Şenlikleri”, Balıkesir’in kurtuluş gününde yeniden canlandırılmaktadır. UNESCO’nun Balıkesir’in somut olmayan kültürel miras listesinde yer alan Tülütabaklar, kente özgü bir gelenek olarak yıllardır temsilî de olsa varlığını sürdürmektedir.
1,530 okunma