Yukarı
Halkbank Kültür ve Yaşam
fade
28502
post-template-default,single,single-post,postid-28502,single-format-standard,eltd-core-1.1.1,flow-ver-1.4,,eltd-smooth-page-transitions,ajax,eltd-blog-installed,page-template-blog-standard,eltd-header-standard,eltd-fixed-on-scroll,eltd-default-mobile-header,eltd-sticky-up-mobile-header,eltd-menu-item-first-level-bg-color,eltd-dropdown-default,wpb-js-composer js-comp-ver-5.4.7,vc_responsive

ANADOLU’DAN KAÇIRILAN ÜNLÜ HAZİNENİN YURDA DÖNÜŞ HİKÂYESİ

1960’larda üç kez çalınarak yurt dışına kaçırılan Karun Hazineleri, 1993’te ülkemize iade edildi. En önemli parçaları arasında yer alan Kanatlı Denizatı Broşu için özel bir alanın ayrıldığı Uşak Arkeoloji Müzesinde ziyaretçilerini bekleyen Karun Hazineleri hakkındaki detaylar yazımızda…

1#

Anadolu’nun batısında, Ege Bölgesi’nde yaşayan ve kökenleri M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanan Lidyalılar, Doğu topraklarından Anadolu’ya göçer; önce Hititlerin daha sonrasında da Friglerin egemenliği altında yaşar. Frig Krallığı’nın yıkılmasından sonra M.Ö. 687’de bağımsız bir devlet kuran Lidyalıların başkenti, dönemin en büyük ve zengin kentlerinden olan Manisa, Salihli yakınlarındaki antik kent Sardis’tir.

2#

M.Ö. 560-546 yılları arasında tahtta kalan Lidya’nın son kralı Krezus ya da ülkemizde bilinen ismiyle Kral Karun, ticaret ve altın madenciliği ile ünlü imparatorluğuna en zengin ve en güçlü dönemini yaşatır. Tarihteki ilk madeni parayı bastıran Lidyalıların servetine ve mirasına sahip olan kral, öyle bir zenginlik seviyesine ulaşır ki günümüzde “Karun kadar zengin” gibi bir halk deyimine ve efsaneye konu olur.

3#

Yunan tarihçi Herodot, Lidyalıların gümüş ve altın madeni parayı ilk defa kullandığını yazar. Aslında Lidyalılar, Hititlerin ve Mısırlıların kullandığı para sistemini geliştirmiş ve zaten var olan para sisteminde altın ve gümüş madeni paraları kullanan ilk uygarlık olmuştur. 150 yıl Batı Anadolu’da egemen güç olan ve böylesi zenginliğe ulaşan bir medeniyetin soylularının ve zenginlerinin sahip olduğu çoğu altından oluşan değerli parçaları da Karun Hazineleri olarak tarihe geçer.

4#

Lidya Krallığı’nın soylularının sahip oldukları eserlerden oluşan koleksiyon ile Lidya sanatı ve eserleri hakkındaki bilgiler mezarların araştırılması ve kazılması sonucu elde edilir. Büyük çoğunluğu Batı Anadolu’da “tümülüs” olarak bilinen yığma mezarların yoğunlaştığı bölgelerdeki kaçak kazılar sonucunda bulunur. Uşak yakınlarındaki Güre ve Manisa-Kırkağaç yakınlarındaki beş ayrı tümülüsten elde edilen hazine, antika ticareti yapan kişilerin eline geçer ve yurt dışına kaçırılır.

5#

5 kişilik grubun tünel kazarak mezar odasına ulaştığı ilk soygun, 1965 yılında Toptepe Tümülüsü’nde gerçekleşir. 1966’da İkiztepe Tümülüsü 11 kişi tarafından soyulur ve oda içerisindeki 150 parça önce saklanıp daha sonra soyguncular tarafından İstanbul’da bir antikacıya verilir. Antikacı, hazineyi 1968’de ABD’deki bir koleksiyoncuya satar. Güre’deki üçüncü soygun ise resim ve kabartmaların 1968 yılında Aktepe Tümülüsü’nden çalınmasıyla gerçekleşir. Hazinenin yıllar sonra ABD’ye kaçırıldığı ortaya çıkınca Türkiye, iadesini talep eder ve yıllarca sürecek olan bir hukuk mücadelesi başlar. New York’taki Metropolitan Müzesinde 1985’te sergilenen kıymetli eserler 1993’te Türkiye’ye iade edilir. 432 parçadan oluşan paha biçilmez koleksiyon önce Ankara Arkeoloji Müzesine sonra da ait olduğu topraklardaki Uşak Arkeoloji Müzesine alınır.

6#

Dünyanın en değerli hazineleri arasında gösterilen Karun Hazineleri koleksiyonunda en dikkat çekenleri tamamen altından işlenen “Kanatlı Denizatı Broşu”, “Sfenks ve Altın Kepçe”, “Aslan Başlı Bilezikler” ile “Kanatlı Güneş Kolye” gibi Kral Karun’un hayal dünyasını ve o dönemin sanatını, zenginliğini yansıtan eserlerdir.

 914 okunma

Derya Ülkar