
GÖZ KAPAKLARI OLMADAN YAŞAYAN HAYVANLAR
Göz kapaklarımız, gözlerimizi koruyan doğal bir kalkan gibidir. Yüksek ses, ani ışık ya da hızlı bir hareket karşısında refleksle kapanarak gözlerimizi savunur. Kapalı bir göz su ve hava geçirmez, ayrıca gözlerimizin nemli kalmasını sağlar. Her birkaç saniyede bir göz kırptığımızda göz kapaklarımız gözlerimizi gözyaşlarıyla siler. Gözyaşları yalnızca gözü nemlendirmekle kalmaz; toz parçacıklarını temizler ve antibakteriyel özellikleri sayesinde mikroplara karşı da koruma sağlar. Fazla gözyaşı ise burun boşluğuna akar, bu yüzden ağladığımızda burnumuzdan sıvı gelir. Peki göz kapakları olmadan yaşayan canlıları duymuş muydunuz? İşte bazı örnekler…

Balıkların göz kapakları yoktur, çünkü balıklar gözlerini su altında nemlendirmeye ihtiyaç duymaz. Gözleri genellikle saydam bir tabaka veya koruyucu zarla kaplıdır; bu yapı, gözleri dış etkenlerden korur ve her zaman açık kalmalarını sağlar.

Yılanların göz kapakları yoktur; gözleri brille (ocular scale) adı verilen şeffaf bir tabaka ile korunur. Deri değişiminde bu tabaka da atılır, böylece gözler her zaman açık kalır.

Geckolar, Gekkonidae familyasına ait sürüngenlerdir ve tropikal ile subtropikal bölgelerde yaygın olarak bulunur. Yapışkan ayakları, iri gözleri ve çeşitli renkleriyle tanınır. Eublepharidae dışındaki gecko türlerinde göz kapakları bulunmaz; gözleri şeffaf bir kornea ile korunur ve sabit mercekleri sayesinde karanlıkta ışığı daha iyi algılar. Gözlerini temiz ve nemli tutmak için ise dillerini kullanır.

Aksolotllar (Ambystoma mexicanum), “kaplan semenderi” ya da “yürüyen balık” olarak bilinir. Ancak isimlerinde “balık” geçse de aslında balık değil, bir amfibi, yani hem karada hem de suda yaşayabilen bir canlıdır. Gözleri dış etkenlere karşı saydam bir zarla korunur. Göz kapaklarının bulunmaması ise su altında gözlerinin sürekli açık kalmasını sağlar.

Olm (Proteus anguinus), Avrupa’da yalnızca mağaralarda yaşayan “Proteidae” familyasından bir su semenderidir. Olmların gözleri vardır ancak gelişmemiş ve genellikle deriyle kaplıdır. Bu nedenle göz kapakları yoktur ve görme yetileri de oldukça sınırlıdır. Biyolojik yapıları gereği göz kapaklarına ihtiyaç duymazlar.
656 okunma