DÜNYANIN EFSANE GEZGİNLERİ
Kimileri sadece seyahat etme, görme, bilme gayesiyle kimileri görevli olarak ve keşfetmek amacıyla çıkmış gezilere… Kimileri gördüklerini yazdırarak kimileri de anlatarak nesilden nesile aktarmış… Dünyamızın farklı coğrafyalarının eski dönemlere ait fiziki, sosyal ve kültürel koşullarını biliyorsak, biraz da onlar sayesinde… İşte o gezginlerden bazıları…
Kendi gibi gezgin olan babası Niccolo Polo ile daha çocukluğunda Karadeniz ve Akdeniz’in ticaret noktalarını gezen, ünlü İtalyan gezgin Marco Polo’nun hikâyelerini Cenevizlilere esir düştüğü sırada hücre arkadaşına yazdırdığı ve “Kimse bana inanmayacağı için gördüklerimin yarısını bile anlatmadım” dediği bilinmektedir. 1254-1324 yılları arasında yaşayan gezgin, babası ve amcasıyla birlikte 24 yıl süren bir seyahat ile Asya’yı gezmiştir.
Ailesi aslen Kütahyalı olan ve fetihten sonra İstanbul’a yerleşen 17. yüzyılın büyük gezginlerinden Evliya Çelebi’nin, ilk gezisini 40 yaşına bir kala Bursa’ya, ikinci gezisini de aynı yıl İzmir’e yaptığı biliniyor. Sonraki yıllarda babasının destek vermesiyle Anadolu şehirlerini dolaşmaya başlayan gezgin, hayatını kaybettiği 1682 yılına kadar, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde kalan Avrupa, Batı Asya ve Mısır topraklarını gezerek gözlemlerde bulunmuştur.
1304 yılında Fas’ta dünyaya gelen İbn Battuta, 1325’te Mekke’ye Hac için gittiğinde seyahat etmeye karar vermiş, Orta Çağ’da çölleri aşan bir gezgin olarak efsaneleşmişti. Yarım asrı aşkın süre Afrika kıyılarını dolaşan, Maldiv Adaları’ndan Çin’e giden, Konstantinopolis’ten Hindistan’a geçen gezgin 1353 yılında Fas’a kesin dönüş yapmıştır. 1369 yılında hayata veda eden İbn Battuta, gezi güzergâhı üstündeki pek çok yerin 14. yüzyıldaki halinin günümüze aktarılmasını sağlayan en önemli isimlerden biridir.
18.yüzyılda 50 yıllık bir yaşam süren İngiliz denizci James Cook, Kraliyet Donanması’na katılmış, harita çıkarmadaki başarısı nedeniyle kaptanlığa kadar yükselmişti. 40 yaşına geldiğinde Büyük Okyanus’u keşfetmekle görevlendirilmiş, ilk yolculuğunda Avustralya’nın güney kıyılarını keşfetmiş, ikinci yolculuğunda Antarktika’nın çevresini dolaşmış, üçüncü yolculuğunda Hawaii Adaları’na ulaşan ilk Avrupalı olmuş ve bu yolculuğu sırasında da hayatını kaybetmişti.
1874-1922 yılları arasında yaşamış İrlandalı-İngiliz kâşif Ernest Shackleton, tam adıyla Sir Ernest Henry Shackleton, oldukça genç yaşlarında keşif gezilerine çıkmıştır. Antarktika keşifleriyle bilinen Shackleton, gemisinde yer aldığı Kaptan Robert Falcon Scott’ın gölgesinde kalmış, yaşadığı dönemde ilgi ve saygı gördüyse de ölümünden sonra daha fazla üne kavuşmuştur.
Freya Stark, tam adıyla Dame Freya Madeline Stark, 1893-1993 yılları arasında geçen 100 yıllık bir yaşam sürmüştür. İngiliz-İtalyan kâşif ve seyahat yazarı olan Stark, Orta Doğu ve Afganistan’da dolaşmış ve gözlemlerini farklı kitaplarda kaleme almıştır. Arap Çölü’nün güneyini dolaşan ilk Arap olmayan kişidir. Önemli bir seyahat yazarı olmasının yanı sıra fotoğrafçı da olan Stark’ın gezileri sırasında çektiği fotoğraf koleksiyonu, Oxford’daki St Antony’s College Middle East Centre arşivinde Freya Stark Fotoğraf Koleksiyonu olarak yer almaktadır.
7.yüzyılda yaşamış Çinli Budist rahip, bilgin, gezgin ve çevirmen Xuanzang, özellikle Hindistan’a yaptığı 17 yıllık gezisiyle ünlüdür. Çin hükümdarına sunmak üzere “Batı Bölgeleri Kayıtları” adlı bir rapor hazırlamış ve Hindistan’a giderken gördüğü onlarca ülke hakkında bilgiler vermiştir. Bunlar arasında Orta Asya ülkeleri de yer almaktadır.
2,474 okunma