Yukarı
Halkbank Kültür ve Yaşam
fade
30627
post-template-default,single,single-post,postid-30627,single-format-standard,eltd-core-1.1.1,flow-ver-1.4,,eltd-smooth-page-transitions,ajax,eltd-blog-installed,page-template-blog-standard,eltd-header-standard,eltd-fixed-on-scroll,eltd-default-mobile-header,eltd-sticky-up-mobile-header,eltd-menu-item-first-level-bg-color,eltd-dropdown-default,wpb-js-composer js-comp-ver-5.4.7,vc_responsive

EGE MUTFAĞININ YABANİ OTLARI

Ege mutfağı, doğanın sunduğu en taze ve doğal lezzetleri sofralara taşıyan köklü bir kültüre sahiptir. Özellikle yabani otlar, bu mutfağın vazgeçilmez unsurlarındandır. Şevketibostandan deve dikenine, ebegümecinden kuş otuna kadar sayısız şifalı ve aromatik ot, Ege’de binlerce yıldır tüketilmekte ve çeşitli yemeklerin temel malzemesi olmaktadır. Ege Bölgesi’nin verimli topraklarında yetişen bu otlar, özellikle ilkbahar aylarında pazarlarda ve sofralarda sıkça yer alır. Doğanın sunduğu bu eşsiz tatları ve Ege’nin bereketli topraklarında doğan ot kültürünü daha yakından tanımak için yazımızı okuyabilirsiniz.

Acı Ot

Acı ot, Ege Bölgesi’nde doğal olarak yetişen ve özellikle şubat–nisan ayları arasında taze ve yeşil hâliyle tüketilen bir bitkidir. Uç kısımları koparılarak toplanan acı otun üst bölümleri taze ve yumuşak, alt kısımları ise daha serttir. Mayıs ayında yumrusu kütükleşen ve tohuma kaçan acı ota bazı yörelerde “sarmaşık otu”, “tilkişen” ya da “yabani kuşkonmaz” da deniyor. Hafif acımsı bir tadı olan acı otu soğan, yumurta ve zeytinyağı ile kavurarak tüketen Egeliler, ottaki acı tadın ortaya çıkmaması için minik bir püf noktası tavsiye ediyor; otlar güzelce temizlendikten sonra bıçakla değil elle parçalanmalıdır.

Şevketibostan

Şevketibostan, dikenli yapısıyla bilinen ve özellikle Ege mutfağında sıkça tüketilen bir bitkidir. Körpe hâlindeyken toplanır, dikenlerinden arındırılarak temizlenir ve farklı şekillerde hazırlanır. Sebze gibi kavrulur, kemikli kuzu etiyle pişirilir ya da haşlanarak salatası yapılır. Halk arasında “bostan otu”, “mübarek dikeni” veya “akkız” gibi isimlerle de bilinen şevketibostan, yalnızca yemeklerde değil; aynı zamanda çay ve turşu olarak da tüketilmektedir. Mevsimine göre taze ya da kurutulmuş olarak yıl boyunca sofralarda yer bulur. Deve dikeniyle yakın akraba olan şevketibostanın çiçekleri sarı renkte açarken, deve dikeninin çiçekleri genellikle mor, nadiren de beyaz renkte olur. Şevketibostan, pazarlarda çoğunlukla ayıklanmış ve temizlenmiş şekilde satışa sunulur.

Deve Dikeni

Papatya ile aynı familyadan gelen mor çiçekli deve dikeni, Anadolu’nun farklı bölgelerinde “deve kengeli”, “meryemana dikeni”, “süt deve dikeni”, “sütlü kengel” veya “kangal” gibi çeşitli isimlerle anılmaktadır. Çok zorlu koşullarda bile yaşayabilen deve dikeni, yol kenarlarında ve ekili olmayan tarlalarda da doğal olarak yetişir. Dikenli mor tepesi temizlendiğinde enginara benzeyen şekli ortaya çıkan deve dikeni, haşlanarak et yemeklerinde kullanılır. Ayrıca, taze dalları soyulup kuşkonmaz gibi yağda hafifçe kavrularak salatalara lezzet katar. Deve dikeni tohumlarından çıkarılan yağ, geçmişte tıbbi amaçlarla ve kandil yağı olarak kullanılmıştır.

Ebegümeci

Ebegümeci, ilkbahar ve yaz aylarında tarlalarda, yol kenarlarında ve bahçelerde kendiliğinden yetişen bir bitkidir. Yapraklı dalları haşlanarak, çiçekleri ise çiğ şekilde salatalara eklenir. Yoğurtla karıştırılarak meze, zeytinyağlılarla birlikte yemek olarak hazırlanır. Ebegümeci pişirildiğinde, tıpkı bamya gibi hafif bir mukus salgılar. Bu özelliği sayesinde Anadolu mutfağında çorbalara kıvam vermek amacıyla kullanıldığı bilinir. Hatta bazı geleneksel tariflerde, yumurta yerine bağlayıcı olarak tercih edilir. Ayrıca, yaprakları kurutularak çay hâlinde de tüketilir. Özellikle kış aylarında, sıcak suyla demlenerek içilir. Çorbası, böreği, etli veya etsiz kavurması yapılan ebegümecinin bazı yörelerde sarması bile yapılmaktadır.

Kazayağı Otu

Kazayağı otu genellikle soğan, zeytinyağı ve isteğe bağlı olarak yumurta ile kavrularak hazırlanır. Ayrıca börek iç harcı olarak kullanılabilir ya da haşlanarak salatalara eklenebilir. Tuzlu suda yaklaşık beş dakika haşlandıktan sonra iyice süzülen kazayağı otu, sarımsak, limon suyu ve zeytinyağı ile lezzetlendirilerek servis edilir. Tek başına tüketildiğinde hafif acımsı bir tada sahip olan bu ot, haşlandıktan sonra sarımsaklı yoğurt ile de sofralarda yerini alır. Bunun yanı sıra, turşusu da hazırlanarak farklı şekillerde değerlendirilir.

Kuş Otu

“Serçe dili otu” olarak da bilinen kuş otu, aromatik bir bitkidir ve tadı çiğken mısır püskülüne, piştiğinde de ıspanağa benzer. Çiğ olarak salatalarda, börek ya da gözleme gibi yeşilliklerin kullanıldığı hamur işlerinin iç harcında ve tıpkı ıspanak gibi pirinç veya bulgur ile pişirilerek tüketilir. Taze yaprakları doğranır ve aromasını katması için yemeklere eklenir. Ancak kuş otunu doğru şekilde temizlemek oldukça önemlidir. Yaprakları iyice yıkanarak toprak ve diğer kalıntılardan arındırılmalıdır. Ayrıca bitkinin birçok farklı türü bulunduğu için doğru kuş otu, işin ehli bir kişi tarafından toplanmalıdır.

 617 okunma

Derya Ülkar