Mürsel Alp, bilgeliği, kahramanlığı ve cesareti ile adını denizcilik tarihine yazdırmış, Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk Kaptan-ı deryasıdır. Donanmada elde ettiği başarılar ve gözü pek karakteri ile bilinen Mürsel Alp’e Osmanlı’nın ikinci padişahı Orhan Bey tarafından “Kara” lakabı verilmiş, Karamürsel Alp olarak adı anılır olmuştur. Osmanlı donanmasının gelişmesi için büyük çaba harcayan Karamürsel Paşa’nın kurduğu donanma, 1323’te İzmit’teki Karamürsel kasabasını almış ve Marmara Denizi’ndeki üstünlük Bizanslılardan Osmanlı’ya geçmiştir. Karamürsel’deki Armutçuk Limanı’nda 1327’de ilk Osmanlı tersanesini kuran ve ilk savaş gemilerini üreten Kaptan-ı derya, tasarladığı hafif ve hızlı gemilerin de isim babasıdır.

Ünlü denizci Piri Reis’in amcası olan Kemal Reis, Osmanlı donanmasına katıldıktan sonra özellikle gemi üretiminde ve keşiflerde önemli başarılara imza atmıştır. Batı Afrika kıyılarını keşfetmiş ve buradaki ticaret yollarını kullanarak Osmanlı İmparatorluğu’nun büyük kazançlar elde etmesini sağlamıştır. Venedik donanması ile iş birliği yapan Fransızları ve denizcilikteki başarılarıyla bilinen Portekiz donanmalarını mağlup eden Kemal Reis, dönemine göre oldukça büyük sayılan “göke” gemilerini inşa ettirmiştir. Yelkenli, kürekli ve üç güverteli gökelerde uzun menzilli topları ilk defa kullanan Kemal Reis, bu gemilerle büyük zaferler elde etmiştir.

16. yüzyılın ünlü denizci, haritacı ve kâşifi olan Piri Reis, Osmanlı donanmasının Kaptan-ı deryası olarak önemli görevlerde ve savaşlarda yer almıştır. Kazandığı zaferlerin yanı sıra uzun süre gerçekleşen araştırmaları ve gözlemleri sonucunda 1513’te çizdiği “Dünya Haritası”, bilinen en eski dünya haritalarındandır ve Güney Amerika, Kuzey Amerika ve Afrika kıyılarını detaylı bir şekilde gösterir. Haritalarında rüzgâr rozetleri, pusula işaretleri ve ölçümler gibi o çağa göre çok yeni olan sembol ve teknikleri kullanan Piri Reis, “Kitab-ı Bahriye” adlı denizcilik ve haritalama kitabıyla dönemin en önemli denizcilik bilgilerini tek bir kitapta toplamıştır. Osmanlı donanmasının en ileri görüşlü ve bilgili denizcilerinden olan Piri Reis’in eserleri, tarih ve jeopolitik araştırmalarda değerli kaynaklar olarak kullanılmaktadır.

Osmanlı donanmasıyla Avrupa kıyılarına ve Akdeniz’e yapılan seferlerde başarılar elde eden Turgut Reis’in en ünlü zaferlerinden biri, 1538’de gerçekleştirdiği Preveze Deniz Muharebesi’dir. Bu muharebede Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanması, Haçlı donanmasına karşı galibiyet kazanmıştır. 1540’ta Cenovalılara esir düşen kaptan, üç yıl gemide kürek çektikten sonra Barbaros Hayrettin Paşa tarafından kurtarılmış ve kendisine yeni bir donanma kurarak fetihlerine devam etmiştir. Korsan gemilerinde tayfa olarak görev aldığı yıllar boyunca denizcilikle ilgili becerilerini geliştiren Turgut Reis, 1550’de Osmanlı donanmasına katılarak Batılı ülkelerin korkulu rüyası haline gelmiştir. Fas’a bağlı olan Peñón Adası’nı ele geçiren ve Cezayir’i özgürleştiren Turgut Reis’in hayatı, birçok anlatıma ve efsaneye de ilham kaynağı olmuştur. 1551’deki Trablusgarp Fethi’nde önemli başarılara imza atan Turgut Reis, bu zaferden sonra “Trablusgarp Fatihi” olarak anılmıştır.

Kanuni Sultan Süleyman tarafından Osmanlı donanmasının Kaptan-ı derya görevine getirilen ve Yavuz Sultan Selim tarafından “Hayrettin” lakabı verilen Barbaros Hayrettin Paşa, tarihin en büyük denizcileri arasında yer alır. Asıl adı Hızır olan Hayrettin Paşa, Türk denizciliğine altın çağını yaşatmış, çok sayıda denizciyi eğitmiştir. Turgut Reis ile birlikte Preveze Zaferi’ni kazanan Paşa, Akdeniz ve Kuzey Afrika’da İspanyollar, Cenevizliler ve Fransızlar gibi Avrupa devletlerine karşı birçok önemli zafer kazanarak Osmanlı’nın bu denizlerdeki gücünü pekiştirmiştir. Öldükten sonra Beşiktaş’ta türbeye defnedilen Barbaros Hayrettin Paşa için Osmanlı döneminden günümüze uzanan bir tören geçidi halen düzenlenir. Sefere çıkan veya tatbikata giden savaş gemileri türbenin önünden geçerken top atışıyla Paşa’yı selamlar.

16 yıl Osmanlı donanmasında Kaptan-ı derya olarak görev yapan Kılıç Ali Paşa, aslında İtalyan asıllıdır. Papaz okuluna giderken esir düşen denizci, gemilerde kürek çektikten sonra özgürlüğüne kavuşmuş, bir dönem korsanlık yapmış ve sonrasında Müslüman olmuştur. Osmanlı donanmasına katıldıktan sonra Barbaros Hayrettin Paşa’nın eğitimiyle iyi bir denizci olan Kılıç Ali Paşa, Osmanlı donanmasının yarıdan fazlasının yok olduğu İnebahtı Savaşı’nın ardından beş ay gibi kısa bir sürede İstanbul ve Gelibolu tersanelerinde donanmayı tekrar inşa etmiş, imparatorluğun denizlerdeki gücüne kavuşmasını sağlamış azimli ve yetenekli bir denizcidir. Üstün gayretiyle toparladığı donanmanın ilk başarısı Tunus’u geri almak olurken, Osmanlı’nın denizlerdeki üstün güç konumuna kavuşmasını sağlamıştır. 1587’de vefat eden Paşa, Mimar Sinan’ın inşa ettiği Kılıç Ali Paşa Camii’ne defnedilmiştir.