Yukarı
Halkbank Kültür ve Yaşam
fade
28586
post-template-default,single,single-post,postid-28586,single-format-standard,eltd-core-1.1.1,flow-ver-1.4,,eltd-smooth-page-transitions,ajax,eltd-blog-installed,page-template-blog-standard,eltd-header-standard,eltd-fixed-on-scroll,eltd-default-mobile-header,eltd-sticky-up-mobile-header,eltd-menu-item-first-level-bg-color,eltd-dropdown-default,wpb-js-composer js-comp-ver-5.4.7,vc_responsive

OKYANUSUN ERİŞİLEMEZ ÇÖLÜ: NEMO NOKTASI

Okyanus çölü olarak adlandırılan Nemo Noktası, okyanusun erişilemez kutbu olarak bilinen, “kuş uçmaz, kervan geçmez” bir yer. En yakın kara parçalarından bile ulaşımın çok zor olduğu Nemo Noktası hakkındaki detayları yazımızda okuyabilirsiniz.

1#

“Nemo” Latincede “hiç kimse” anlamına geldiği için buraya “Nemo Noktası” ismi verilir. Aynı zamanda Jules Verne’in “Denizler Altında 20 Bin Fersah” kitabında, deniz altı Nautilus ile okyanusları dolaşan kurgusal karakteri Kaptan Nemo’nun adından da esinlendiği biliniyor. Nemo’yu 1992’de keşfeden Hırvat harita mühendisi Hrvoje Lukatela bile burayı hiç ziyaret etmemiş. Lukatela, eşit uzaklıkta bulunan üç kara koordinatından en uzak olan koordinatları hesaplayan bir bilgisayar programı kullanarak “okyanusta herhangi bir karadan en uzak noktayı” hesaplayıp Nemo Noktası’nı keşfetmeyi başarmış.

2#

Nemo Noktası’na en yakın üç adanın kıyısı bu noktaya 2688 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Noktanın kuzeyinde Ducie Adası, kuzeydoğusunda Paskalya Adası’nın bir parçası olan Motu Nui adacıkları ve güneyinde Antarktika yakınlarındaki Maher Adası bulunuyor. Bu en yakın üç adada da insan yaşamıyor. Nemo Noktası’na en yakın medeniyet ise Şili’nin yaklaşık 3540 kilometre doğusundaki dünyanın en uzak yerleşim adalarından biri olan Paskalya Adası veya yaklaşık 4023 kilometre uzaklıkta yer alan Yeni Zelanda.

3#

Nemo Noktası’ndan en yakın yerleşim yeri olan Paskalya Adası’na ulaşmak için Fransa’nın yüz ölçümünün 35 katından fazla bir mesafeyi katetmek gerekiyor. Yani 22 milyon metrekarelik bir alanda kimse yaşamıyor. Nemo Noktası’nda havaalanı olmadığı için bu gezi sadece tekne ile yapılabiliyor ve tamamlanması iki haftadan fazla sürüyor.

4#

Nemo Noktası’na en yakın insanlar Uluslararası Uzay İstasyonundaki (ISS) astronotlar… ISS doğrudan buranın üzerinden geçtiğinde sadece 415 kilometre uzağında kalıyor. Okyanusun ortasındaki bu ıssız çölü; Rus, Avrupa ve Japon uzay ajansları uzun zamandır uzay malzemesi çöplüğü olarak kullanıyor. Eski uydulardan kargo gemilerine birçok uzay aracı okyanusun dibinde parçalanmış halde bu noktaya indirilmiş. Nemo Noktası’na birkaç Avrupa Uzay Ajansı kargo gemisi, 140’tan fazla Rus Soyuz kapsülü ve Sovyet dönemi Mir Uzay İstasyonu düşürüldüğü açıklandı.

5#

Okyanus bilimcilerine göre burada çok fazla canlılık bulunmuyor. Çünkü burası aynı zamanda Güney Pasifik girdabı adıyla bilinen güçlü akıntıların ortasında yer alıyor. Nemo Noktası’nda okyanustaki yüzey ısısı 5,8 derece ve dönerek hareket eden güçlü akıntı, besin bakımından zengin suların ulaşmasına engel oluyor. Ayrıca karadan çok uzak olduğu için rüzgâr ile organik madde taşınamıyor. Fakat aynı zamanda okyanus tabanında yaşam çeşitliliğine rastlanmasa da bu ortam bazı özel canlı türlerinin yaşamasına da engel değil. Pasifik’teki tektonik plakalardan sızan lavlar sıcak su bacaları ve mineral birikimini sağlıyor. Bu da bakteriler için uygun ortamı oluşturuyor. Ayrıca 2005’te tüylü yeti yengecinin burada yaşadığı tespit edildi.

 2,282 okunma

Derya Ülkar