Dolmabahçe’nin kara ve deniz tarafında farklı işlevleri olan tam 25 kapısı vardır. Fakat Dolmabahçe Sarayı denince çoğumuzun zihninde karaya bakan Saltanat Kapısı canlanır. Sultanların giriş çıkış yaptığı ve Merasim Kapısı da denen bu yapı, anıtsal görüntüsüyle daha içine girmeden sarayın ihtişamı hakkında bilgi verir.

Saray 110.000 metrekarelik bir alana yayılmıştır. 45.000 metrekareyi kaplayan ana yapı ise bodrum dahil üç katlıdır ve üç bölümden oluşur: Mabeyn-i Hümâyûn yani selâmlık, Muayede Salonu yani tören salonu ve Harem-i Hümâyûn… Bu üç bölümde 285 oda ve 46 salon, 6 hamam ve 68 tuvalet bulunur.

Denize nazır saray görkemini ana yapının dışındaki farklı yapılarla daha da pekiştirmiştir. Mefruşat Dairesi, Istabl-ı Amire, Serasker Dairesi, Hazine-i Hassa, Gedikli Cariyeler ve Kızlarağası Daireleri, Hereke Dökümhanesi, Baltacılar, Agavât, Bendegân, Musahibân gibi yapılardan bir kısmı günümüze kadar ulaşamamış, Camlı Köşk ve Kuşluk Bahçesi gibi bazıları ulaşmayı başarmıştır.

Dolmabahçe Sarayı’nın mimarisi için tek bir üsluptan söz etmek mümkün değildir. Balyan Ailesi mensupları Garabet Amira Balyan ve Nikoğos Balyan’ın ortaya çıkardığı bu şaheser Avrupa’da doğmuş mimari akımların bir karmasını barındırır. Buna karşılık Namaz Odası, Minderli Oda gibi bölümler sarayın içinde Türk-İslam yaşamına uygun bir düzenleme yapıldığını gösterir.

Sarayın zemini, meşe, çam ve Afrika’da yetişen bazı ağaç türlerinden elde edilmiş ahşap malzeme ile kaplı iken dış duvarları Marmara Adası’ndan çıkarılmış beyaz mermerlerle yapılmıştır.

İç dekorasyonundan gündelik yaşamına sarayda kullanılan malzeme ve eşyalar ise göz alıcıdır. Gümüş ve kristal şamdanlar hatta gümüş ve kristal masalar, tarihi saatler, Çin, Avrupa, Japon ya da Türk porselenleri, Hereke halıları, korkuluğu Baccarat kristalinden yapılmış merdiven, 5.5 tonluk avize ve daha neler neler…

Sarayın tam 1427 penceresi olduğunu söylediğimizde küçük bir şaşkınlık yaşayacağınızı biliyoruz. Ve bu pencerelerin camları, kıymetli eşyaları güneş ışığından koruyabilmek için mor ötesi ışınları kesici niteliğe sahip…

Sanat içinde sanat barındıran bir yer Dolmabahçe Sarayı… Bünyesinde Osman Hamdi Bey’den Ayvazovski’ye, Gerome’den Zonaro’ya, Avni Lifiş’ten Baulanger’e, sarayın sanat danışmanı Şeker Ahmet Paşa tarafından koleksiyonu yapılan 600 tablo bulundurur. Ve sarayın günümüzde ziyaretçilerine açık olması sayesinde eğer isterseniz bütün bu harikaları görmeniz mümkündür.