UÇAĞIN TARİHÇESİ
Modern anlamda uçuşlar her ne kadar yaklaşık 50 yıldır hayatımızda yaygınlaşmış olsa da aslında havacılığın tarihi yüzlerce yıl öncesine dayanır. Şu bir gerçek ki tarihin ilk zamanlarından beri insanlar gökyüzünde uçma hayali kurdular ve bunun için sürekli bir gelişim gösterdiler; bu girişimlerin bir kısmı başarısızlıkla sonuçlanırken, bir kısmı ise günümüz uçaklarının temellerinin atılmasını sağladı. Uçurtmayla başlayan uçma serüveni, 18. yüzyılda hidrojenle çalışan sıcak hava balonlarının icadıyla başka bir boyuta taşındı. Bu yazımızda uçağın tarihi hakkında kısa bilgiler paylaşıyoruz.
Eski Mısırlılar, arkalarında uçma hayallerini anlatan onlarca resim bırakırken; Yunanlar ve Çinliler bu düşüncelerini mitolojik hikâyeler ve efsanelerle aktarmayı tercih ettiler. Hatta yapılan araştırmalarda uçak ya da helikopter motifli pek çok kabartmaya rastlandı. Kurulan tüm bu hayallere karşın, ilk uçuş deneyimleri zaman zaman başarısızlıkla sonuçlanmış olsa da o eski uçaklar, teknolojinin de etkisiyle günümüzün ihtişamlı makinelerinden biri haline geldi.
Uçmaya dair ilk resmi girişimlerden biri 9. yüzyılda yaşandı. Müslüman bir âlim olan İbn Firnas tarafından bir cihaz geliştirildi ve insanın göklere olan yolculuğunu başlatan ilk insan olarak tarihte yerini aldı. İbn Firnas’ın geliştirdiği bu cihazın her yerini kumaşla kapladığı, kanat kısmına ise kuş tüyleri yapıştırdığı ve bu sayede havalanmayı amaçladığı bilinir. Tarihi kaynaklarda İbn Firnas’ın Kurtuba Camisi’nden atlayarak, uzun süre havada süzüldüğü ve sonra yere indiği bilgisi yer alır.
İtalyan bilgin Leonardo da Vinci de uçma fikri konusunda akıl yürütenlerden biridir. Her ne kadar uçmayı bizzat deneyimlememiş olsa da çırpan kanat denilen ve insan sırtına bağlanarak kullanılması öngörülen bir makine tasarımı çizdi ve uçağın gelişiminde rol oynadı. Hatta Da Vinci’nin bu fikirleri uçma düşüncesi adına atılmış ilk bilimsel girişimlerden biri olarak bilinir.
1633 yılına gelindiğinde İstanbul’da ilk insanlı roket Osmanlı sanatkârı ve mühendis Lagari Hasan Çelebi tarafından icat edildi. Çelebi, barut dolu haznesi bulunan bir hava roketiyle ilk dikey uçuşu başarıyla gerçekleştiren kişi olarak tarihe geçti.
Uçağın icadı Amerikalı Wright kardeşler olarak bilinen Orville Wright ve Wilbur Wright tarafından gerçekleşti. İlk uçuş da yine Wright kardeşler tarafından gerçekleşti. Amerikalı kardeşler, başkaları tarafından üretilen çok sayıda planörü inceledikten sonra 1903 yılında kendi hava araçlarını yaptılar. İlk denemede 12 saniye boyunca yaklaşık 40 metre uçtuktan sonra güvenli bir şekilde yere indiler ve bu uçuşlarıyla dünyanın ilk motorlu uçuşunu gerçekleştirmiş oldular.
1923 yılında mühendis ve girişimci Vecihi Hürkuş tarafından ilk Türk uçağı imal edildi. Türk havacılık tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Hürkuş, Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisi olarak anılır. VECİHİ K-VI adını verdiği uçağı ile 1925 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Hürkuş, adını tarihe altın harflerle yazdırmayı başarmıştır.
16,898 okunma