Deniz çayırları, deniz tabanında kök salarak büyüyen bitkilerdir. Tatlı su bitkilerinin tuzlu suya uyum sağlamasıyla günümüze kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Genellikle, denizlerin sığ kısımlarında ve güneş ışığının erişebildiği kıyı bölgelerinde bulunurlar.

Dünya genelinde yaklaşık 60 farklı deniz çayırı türü bulunmaktadır. En yaygın türler arasında Posidonia oceanica (deniz eriştesi), Zostera marina (denizotu) ve Cymodocea nodosa (sudüğümü) yer alır. Bu bitkiler, kıyı bölgelerin zemininde geniş yataklar oluşturur. Genellikle kum gibi yumuşak yüzeylerde, bazen çamurlu alanlarda ve hatta kayalık deniz tabanlarında görülebilirler. Kuvvetli ışığa ihtiyaç duydukları için suyun berraklığı ve derinliği, büyümelerini etkileyen faktörler arasındadır.

Deniz eriştesi olarak da bilinen deniz çayırları, Karadeniz hariç ülkemizdeki tüm denizlerde bulunur. Marmara Denizi’nde Marmara Adaları civarında sınırlı bir bölgede, Ege Denizi kıyılarında ve Akdeniz’de İskenderun’a kadar olan bölgelerde yaşamaktadırlar.

Deniz çayırları, kara bitkileri gibi fotosentez yaparak enerji üretir. Bu süreçte karbondioksit tüketerek oksijene dönüştürler, bu da su altındaki canlılar için hayati önem taşır. Genellikle 30-35 metre derinliklere kadar yayılan bu bitkiler, suyun berraklığı arttığında 40 metreye kadar ulaşabilirler.

Deniz çayırları, deniz ekosistemlerindeki biyolojik çeşitliliğin korunmasında kritik bir rol oynar. Balıklar, kabuklular, yumuşakçalar, deniz kuşları ve diğer birçok deniz canlısı için üreme ve barınma alanı sağlar. Ayrıca balıkların ve eklem bacaklıların yumurtlama ve üremesi için doğal bir habitat işlevi görürler. Barınak görevi üstlenmeleri sayesinde sürdürülebilir balıkçılık faaliyetlerine de katkı sağlarlar.

Deniz çayırları, birçok deniz canlısı için doğrudan veya dolaylı olarak besin kaynağıdır. Bazı deniz kaplumbağaları ve balık türleri deniz çayırlarını doğrudan tüketirken, diğer deniz canlıları bu bitkilerin üzerinde yaşayan küçük organizmalarla beslenir.

Deniz çayırlarının kök sistemi, deniz tabanını sabitleyerek erozyonu önler ve bu sayede kıyıların ve deniz tabanı yapısının korunmasına yardımcı olur. Ayrıca, deniz çayırları güçlü akıntı ve dalgaların şiddetini azaltır, böylece kıyı şeridinin ve bu alanlarda yaşayanların korunmasına katkıda bulunur.

Deniz çayırları, önemli miktarda karbondioksiti emerek karbon depolar. Bu, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynar. “Mavi karbon” olarak adlandırılan bu depolama, iklim değişikliğinin deniz ekosistemleri üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olur.