20. yüzyılın ortalarındaki İstanbul yazlarını merak edenler için tavsiyemiz Ahmet Hamdi Tanpınar’ın 1948’in Şubat-Haziran ayları arasında gazetede yayınlandıktan sonra basılan kitabı Huzur olacak. Kitabın büyük bir bölümünde Emirgan ve Büyükada’da geçen yaz günlerini okuyabilirsiniz.

Dostoyevski’nin Avrupa’ya seyahati sırasında tuttuğu ve fazlaca Batı eleştirisi içeren notlardan derlenen kitapta çok sayıda Avrupa şehri ve insanı konu edilmiş. Kitabın adına bakıp da yaz mevsiminden söz ettiği sanılmasın ama Avrupa’nın pek çok şehrinde yaşanan yaz günleri sıkça kendine yer bulmuş.

“Yaz bitiyor Kenan. Her şey bitiyor. İnsan olmamız için bir sınavdı bu yaz. Olabildik mi?” Bu cümle Selim İleri’nin Son Yaz Akşamı kitabında geçer ve bu da hemen hemen tüm kitaplarında olduğu gibi yaz mevsiminin her anlamıyla yaşandığı bir kitaptır.

Virginia Woolf’un anne ve babası başta olmak üzere kendi biyografisinden izler yüklediği kitabı Deniz Feneri’nde bir adada yaz tatilini geçiren Ramsay ailesi ve onların çevresinde dönen olaylar anlatılır. Ne kadar dram olursa olsun yaz mevsimi de kitabın tamamında bütün sıcaklığıyla başroldedir.

Murathan Mungan’ın kitabındaki dizeler anlatsın en iyisi size yazı:

“yazın bittiği her yerde söylenir / söyleyenler inanır gerçekten bir şeylerin bittiğine / yaz biter / eskir geceler, serin hüzünlü / yeni mevsime hazırlık ömrün teyel yerleri / bir yanı telaş, bir yanı ürperten yaz sonu ikindileri / çıkarır sizi dalgın derinliğinizden / yaşadığınızı duyarsanız teninizde / bir zamanlar okumuş olduğunuz kitapları özlersiniz / sıcak odaları, beyaz, temiz yastıkları /ahşap panjurları / yaz bitti/ bitmeyen şeyler kaldı geride…”

Gabriel Garcia Marquez’in ölümsüz aşk kitabı Kolera Günlerinde Aşk’ta ana karakter Florentino Ariza’nın idealize ettiği büyük aşka odaklanırken dönemin ağır geçen yazı da kurgunun her anında kendini hissettiriyor.

Bunlar da içinden en çok yaz geçen kitaplardan Mavi Yolculuk’un yazarı Azra Erhat’a ait cümleler: “Mavi yolculuğu anlatmak zordur, mavi yolculuğu yaşamak gerek. Tam yirmi yıldır, onar, on beşer kişilik gruplarla, dünyanın birçok ülkelerinden gelme genç yaşlı insanlarla mavi yolculuk yaparız. Aramızda sanatçılar, yazarlar, öğretmenler, her meslekten insan bulunur(..) hepsi iki üç hafta süren mavi yolculuk dönüşünde başka bir insan olarak çıkarlar karaya. Gözleri güzellikle, gövdeleri sağlıkla, ruhları mutlulukla dolmuştur.”