Farklı Hikâyeleri ve Mimarileriyle 10 Tarihi Çeşme
Özellikle Osmanlı’da çeşme ve sebiller şahıslar tarafından çoğunlukla hayır amaçlı yaptırılırdı. İstanbul başta olmak üzere Osmanlı topraklarında padişahların, saray mensupları ya da devlet erkânının yaptırdığı çok sayıda çeşme bulunur. Çeşme ile sebilin farkı ise şuradadır: Çeşme sadece su taşırken sebil halka şerbet gibi farklı içecekleri de ulaştırabilir. Şimdilik listemizde sadece ülkemizden değil dünyanın farklı yerlerinden farklı amaçlarla yaptırılmış tarihi çeşmelere yer veriyoruz.
Topkapı Sarayı’nın giriş kapısına doğru giderken mimarisi ve süslemeleriyle önce III. Ahmet Çeşmesi dikkat çeker. Bu çeşme, daha önce aynı yerde var olan bir Bizans çeşmesinin yerine, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın önerisiyle 1728 yılında yaptırılmıştır.
Roma’daki Trevi Çeşmesi daha çok Aşk Çeşmesi adıyla bilinir. Bunun nedeni, Roman Holiday, La Dolce Vita gibi ülkemizde de çok izlenen aşk filmlerine mekân olmasıdır. Yapımına 1732 yılında başlanmış ve 30 yıl sürmüştür. Çeşme bugün ise oldukça farklı bir misyon üstlenmekte… Çünkü tarihi yapıyı görmeye gelen insanlar arkalarını dönerek omuzları üzerinden suya para atar ve dilek dilerler.
Sultanahmet Meydanı’ndaki Alman Çeşmesi 1901 yılında Almanya’da yapılarak İstanbul’a getirilmiştir ve Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Sultan Abdülhamit’e hediyesidir. Çeşme, Osmanlı ve Avrupa mimarilerinden farklıdır ve tunç kitabesinde, “Alman Kaiser’i II. Wilhelm 1898 yılı sonbaharında Osmanlılar’ın hükümdarı haşmetli II. Abdülhamid nezdinde ziyaretinin şükran hatırası olarak bu çeşmeyi yaptırdı.” yazar.
1870’lerde Fransa’nın alt yapısını düzenleme çalışmaları yapılırken Sör Richard Wallace halka su taşıyacak çeşmeler yaptırır. Her biri Wallace Çeşmesi olarak bilinen yapılardan 8 tanesi Marsilya’dadır.
Madrid yakınlarındaki İspanya Kraliyet Ailesi’ne ait Aranjuez Sarayı bahçesindeki dekoratif çeşmeleriyle nam salmıştır ve Melek Çeşmesi de bu dekoratif çeşmelerden biridir. İçinde tarihi olayların yaşandığı görkemli saray günümüzde ziyaretçilere açık bulunuyor.
İstanbul Beykoz’daki İshak Ağa Çeşmesi Mimar Sinan’ın elinden çıkmışsa da son hali 1746’da Gümrük Emini İshak Ağa tarafından verilmiştir. Hayır amaçlı yapılan çeşmenin 10 lülesinden kesintisiz su akmaktadır.
Güney Asya ülkesi Singapur’un başkenti de kendi adını taşıyan Singapur’dur. Başkentteki Merlion Park’ta bulunan Merlion Park Çeşmesi ise kentin simgesi gibidir. Başı aslan gövdesi balık olan figür Singapurlulara göre efsanevi bir yaratıktır ve ulusal bir önem taşır. 8.6 metre yüksekliğindeki heykel 1972 yılında yaptırılmıştır.
Parislilerin buluşma noktası Saint Michel Çeşmesi’nin yapımı dokuz heykeltıraşın katkılarıyla 1860 yılında tamamlanmıştır. Roma’daki Trevi Çeşmesi’ne benzetilen St. Michel Çeşmesi’nde melek Michael’in şeytanla mücadelesi konu edilir.
Bosna Hersek’te bulunan Osmanlı tarzındaki ahşap Sebilj Brunnen Çeşmesi, Bosna’da görevlendirilen Mehmet Paşa Kukavica tarafından yaptırılmıştır. Mehmet Paşa farklı yerlerde yaptırdığı onlarca eserle tarih sayfalarında adından söz ettirmektedir.
Girit Adası’ndaki Kandiye şehrinde Hacı İbrahim Ağa tarafından hayır amaçlı yaptırılmış sebilin arka tarafında Venedik döneminden kalma Bembo Çeşmesi dikkat çeker. 1550’lerde yapılan çeşmenin orta yerinde başsız bir heykel bulunur. Sebil bugün faal değil fakat Bembo Çeşmesi halen kullanılıyor.
6,094 okunma
