DUYGULARIMIZA HİTAP EDEN ŞİİRLERİN 5 TÜRÜ
Edebiyatın adı henüz ortalarda yok iken insanların dilinde şiirler varmış ama bugüne kadar şiir nedir sorusunun net bir tanımı yapılamamış. Daha doğrusu her şairin şiirle ilgili kendi tanımlaması olmuş. Örneğin Cahit Sıtkı Tarancı, “Şiir, sözcüklerle güzel biçimler kurmak sanatıdır… Hangi sözcük, hangi sözcükle yan yana geldiğinde nasıl bir ışık ortaya çıkar? Bunu bilmek gerek” demiş. İlhan Berk’e göre “Ustalık kazanılır; ama çocuk olmak yitirilirse, şiirin büyük damarlarından biri yok olur”muş. Şiir üstüne söylenmiş böyle binlerce söz var… Peki şiirin çeşitleri neler, hangi türleri içerir? İşte bu sorunun net cevabı sayfanın devamında.
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun Karadut şiirine ait bu dizeler lirik şiire bir örnek… Kelime anlamı “ilhamla dolu” olan lirik şiirde coşan duygular ön plandadır. İllaki aşkla ilgili olması da gerekmez, bireysel duyguların çoğu lirik şiirin konusu olabilir.
Yukarıdaki Karacaoğlan dizeleri Dinle Sana Bir Nasihat Edeyim şiirinden… Didaktik şiir tam da böyledir, yani herhangi bir konuda öğüt verir, bir düşünceyi aşılamaya çalışır ve ahlak açısından dersler çıkarmaya teşvik eder.
Arif Nihat Asya’nın Bayrak şiiri bir epik şiir örneğidir. Bu türde kahramanlık öyküleri, vatan sevgisi ya da tarih konuları destansı bir dille anlatılır. Doğal ve yapay epik olarak ikiye ayrılır. Eski çağlarda yazılmış destanlar doğal epik iken daha yakın tarihlerde yazılanlar yapay epik kabul edilir.
Behçet Necatigil’in Kır Şarkısı pastoral bir şiir türüdür. Pastoral şiirde doğa anlatılır ve insanda tabiat sevgisi uyandırmak istenir. İki türü bulunur… İdil, doğa karşısındaki duygulanmayı içeren epik şiirlerdir. Eglog ise bir çobanla konuşuyormuşçasına yazılan şiirleri içerir, diğer adı da çoban şiiridir.
Ziya Paşa, Terkîb-i Bend şiirindeki bu dizelerde, “kişiyi anlatan sözleri değil işleridir, ne ürettiğine bakmalı” diyor. İşte, eleştirel içeriğe sahip bu gibi şiirlere satirik tür denir. Satirik şiirde iğneleme, taşlama hatta alay içeren ifadeler yer alabilir.
4,449 okunma