BAYBURT: DOĞU KARADENİZ’İN KÜLTÜR DURAĞI
Ulusal ve uluslararası sanat arenasında ilgiyle karşılanan Baksı Müzesi ile bölgenin kültürel dokusuna yepyeni heyecanlar katıyor Bayburt. 80 bin civarında nüfusa sahip olan şehir, Dede Korkut Kültür ve Sanat Şölenleri, Geleneksel Tuzlu Su Festivali ve Karaçayır Şenlikleri ile de kültürel yaşamı canlı tutmayı ihmal etmiyor. Bayburt’un en güzel zamanları bahar sonu ve yaz ayları. Yani şehri tanımanın da tam vakti.
Bayburt doğuda Erzurum, güneyde Erzincan, batıda Gümüşhane, kuzeyde Trabzon ve Rize ile komşudur. Doğu Anadolu ile Karadeniz arasında geçiş noktası olan şehir coğrafi olarak Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alır. Bayburt aynı zamanda şehrin merkez ilçesinin adıdır ve Aydıntepe ile Demirözü olmak üzere iki ilçesi daha bulunmaktadır.
Şehir manzarasının önemli elemanlarından biri 2 km’den uzun ve 30 m yüksekliğinde surlara sahip olan Bayburt Kalesi’dir. Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde onarım gördüğü bilinen kaleyle ilgili en önemli tarihi bilgiyi Evliya Çelebi verir. 1647 yılındaki ziyaretinde yaptığı gözlemlere göre kale içinde camisi de bulunan 300 hanelik bir mahalleyi çevrelemekteydi.
Mescit Dağı’ndan doğup Gürcistan’a geçerek, Batum üzerinden Karadeniz’e dökülen Çoruh Nehri’nin, sınırlarımızdan çıkmadan önce geçtiği şehirlerden biri de Bayburt’tur. Coşkusuyla ünlü Çoruh’a yaslanan şehirde rafting, turistlerin rağbet ettiği etkinliklerden biridir. Turistler için doğanın tadını doyasıya çıkarmanın bir yolu da rafting alanında kamp kurmaktan geçmektedir.
Bayburt’un Trabzon’la arasında uzanan bir yol var ki fotoğrafı bile insanı tedirgin etmeye yetiyor. İki şehri en kısa mesafe olan 3 bin 500 metre yükseklikteki Soğanlı Dağı üzerinden birbirine bağlayan Derebaşı Virajları’ndan söz ediyoruz. “Zor Yol” adıyla da bilinen ve 13 virajı bulunan yol, yürekleri ağızlara getirdiği anlara muhteşem doğa manzaraları eklemeyi de ihmal etmiyor.
Prof. Dr. Hüseyin Koçan tarafından 2010 yılında Bayraktar köyünde doğanın göbeğinde açılan ve 2014 yılında Avrupa Konseyi Müze Ödülü’ne layık görülen Baksı Müzesi Bayburt’u ziyaret etmek için tek başına bir neden. Sergilere, çağdaş sanat atölyelerine, konferanslara, sanat şenliklerine mekân olan müze, çağdaş ve geleneksel sanatları aynı çatı altında toplamayı ustalıkla başarıyor.
Doğu Anadolu ile Karadeniz Bölgeleri arasında kalan şehirde iki kültüre ait yemek çeşitleri de görülebilmekte. Burada karalahana yemeği, lor dolması da yiyebilirsiniz, içli kete veya tandır ekmeği de. Bayburt aynı zamanda börek ve tatlıların da bol olduğu bir mutfağa sahip. Tel helva, süt böreği en bilinen lezzetleri. Ülkemizin farklı şehirlerinde sahiplenilen, komşusu Erzurum tarafından coğrafi işaret alınan su böreği de Bayburt sofralarında sık rastlanan bir tat.
3,146 okunma