Türkiye’nin Nadide 9 Endemik Bitkisi
Endemik “sadece bir bölgede yetişen” anlamına geliyor. Bu bölge koca bir ülkeyi kapsayabileceği gibi görüş sınırları içinde kalan küçücük bir alan da olabiliyor. Endemik kelimesi dilimize “yerli” anlamına gelen Latince “endemus” kelimesinden geçmiş. Ülkemiz “yerli” bitki konusunda oldukça zengin bir ülke… Bu listemizde sadece topraklarımızda yetişen birbirinden güzel 9 endemik bitkiyi görebilirsiniz.
“Lale der ki: “Ey Allah’ım benim boynum neden eğri? Yardan ayrı düştüm gayrı benden ala çiçek var mı?” dizelerini Âşık Veysel’e yazdıran çiçektir ters lale… Hakkâri’de Adıyaman’da yoğun olmak üzere Tunceli, Şırnak, Erzurum, Malatya, Elazığ’da yetişir. Ters büyüyen çiçekler tohumlarını toprağa gözyaşı döker gibi döktüğü için “ağlayan gelin” ismiyle de bilinir.
Kırmızı, mor, pembe arasında gidip gelen rengi nedeniyle “yanardöner” de denilen çiçeğin yaygın adı “sevgi”dir. Ankara’nın Gölbaşı ilçesindeki Hacı Hasan Köyü yakınında yetişen sevgi çiçeği, tarım ilaçları nedeniyle neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmış ve korunma altına alınmıştır.
Antalya’da yetişen asuman çiğdemi adını botanikçi ve bitki toplayıcısı Prof. Dr. Asuman Baytop’tan almış. Farklı renklerde açabilen, yumrulu ve kırılgan görüntüsüne karşılık yıllarca yaşamını sürdürebilen bir bitki çeşididir.
Piyan çiçeği ne yazık ki kısa sürede yok olacak bitki türleri arasında yer alıyor. Yaşam alanı Akşehir ve Eber göllerinin güney yatakları… Sarı renkteki çiçekleri nedeniyle Eber sarısı da deniyor, piyan adı ise yöre halkının “meyan” kelimesini dönüştürmesi sonucu ortaya çıkmış.
Bütün çiçekler güzeldir ama gerçekten bazı çiçekler insanda “nazlı, zarif bir canlı” duygusu uyandırır. İstanbul nazendesi de uzun yıllar canlı kalabilen, hatta yol kenarlarında yaşayabilen bir bitki olmasına karşılık oldukça zarif bir görüntü verir. Çoğunlukla Kuzeybatı Anadolu’da yetişir.
Adından anlaşılacağı gibi taşlık, kayalık kesimlerde yetişen bitki Güney ve Batı Anadolu’da bulunuyor, ocak ve mart aylarında çiçek açıyor.
Süs bitkisi olarak da yetiştirilen siklamen bir kış çiçeğidir. Yetiştirmeyi düşünürseniz, açık havada yaşamasının kapalı alana göre daha mümkün olduğunu ve özel bir bakıma ihtiyaç duyduğunu unutmayın. Dünyadaki siklamenlerden yaklaşık 10 tür ülkemizde bulunuyor, bunlardan 6 tanesi endemik.
Çiçekleri çan şeklinde olan bitkinin Latincesi de küçük çan anlamına geliyor. Beyaz, eflatun, mavi, pembe renkleri yaygın olan çiçeğin 300 kadar farklı türü bulunuyor. Çoğu kişinin balkonlarda, pencere kenarlarında saksı içinde yetiştirdiği minik yapraklı çan çiçeği güneşi seviyor.
Glayöllerin yüzlerce farklı cinsi bulunuyor. Sadece Anadolu’da görülen ensiz, sivri yapraklı glayöl ise gübreli toprak ve güneşli havaları seven, yoğunlukla Ege ve Akdeniz kesimlerinde yetişen bir bitki…
7,968 okunma
