Türkiye’nin Birbirinden Güzel 8 Hamamı
Günümüzde hamama gidip banyosunu bir tellak ya da natır yardımıyla yapmak çoğumuzun âdeti değildir. Genellikle kırk yılda bir, onda da turist gibi gideriz. Hâlbuki kurnası, göbek taşı, takunyası, tası, peştamal ve kesesiyle Türk kültürünün simgelerinden biridir hamam… Bu mekânların kökleri Romalılara dayanıyor ama Türklerin elinde özgün, farklı boyutlar kazanmıştır. Onun için de bugün dünyada adıyla sanıyla “Türk hamamı” olarak bilinip ilgi görmektedir. Fakat faal durumda olan hamam sayısı eskisine oranla oldukça azalmış durumda… Biz de geleneksel ritüelleriyle halen hizmet veren ve tarihi ya da mimari açıdan güzellikleriyle öne geçen 8 hamamı listeliyoruz.
Mimar Sinan’ın Nur Banu Sultan’ın isteği üzerine 16. yüzyılda, ustalık döneminin son yıllarında inşa ettiği çifte hamamdır Çemberlitaş. Çifte hamam ise kadın ve erkekler için ayrı bölümleri olan hamam demek. Bu tarihi yapı bir süre restoran, halı mağazası gibi farklı amaçlarla da kullanılmış ama 1988 yılında tekrar asıl işlevine kavuşmuş.
Yine 16. yüzyılda ve yine Mimar Sinan tarafından yapılan bir hamam da Kılıç Ali Paşa’dır. Karaköy, Tophane’de bulunan ve adını ünlü denizcimizden alan yapının mimarisi özellikle yabancı turistler tarafından büyük ilgi görmekte…
Trabzon’da şehir merkezinde bulunan hamam Selçuklular tarafından kenti alma girişimleri sırasında inşa edilmiş. Sekizgen kubbenin dayandığı sekiz direk nedeniyle Sekiz Direkli adını alan hamam bir oba çadırına benzetiliyor.
Edirne’deki hamam Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmış. Türkiye’nin bu en büyük hamamı aynı zamanda kentte bulunan üç tarihi hamamdan biri ve mimari yapısı, barındırdığı ince işçilik ile adından söz ettiriyor.
Roma döneminden kalan Osmanlı döneminde restorasyon geçiren Bursa’daki tarihi kaplıcanın içinde yer alan Türk hamamında kadın ve erkek bölümleri ayrıdır. Burada küçük bir bilgi girelim; hamam sözcüğü Arapça ısıtmak/ısınmak anlamındaki “hama” fiil kökünden geçmiştir dilimize…
Bizim ilk 8’e aldığımız tarihi Cağaloğlu Hamamı barok tarzındaki mimarisi ile New York Times gazetesi tarafından Ölmeden Önce Görülmesi Gereken 1000 Yer Listesi’ne alınmış. Belki de hamamların en popüleri olan mekânın Franz Liszt, Tony Curtis gibi ziyaretçileri olmuş.
Zeuksippos Banyoları Ayasofya’nın yakınlarında bulunan ama Ayasofya yapılmadan önce, 500’lü yıllarda yıkılmış bir yapıydı. Daha sonra buraya Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan’a bir Türk hamamı inşa ettirildi. 20. yüzyılın başlarından beri uzun yıllar farklı amaçlarla kullanıldı; depo, halı mağazası hatta hapishane olarak… Ama artık kültürünün tüm ögeleriyle hamam olarak hizmet veriyor.
Bektaşi dervişi Gül Baba’nın isteği üzerine 2. Bayezid tarafından yaptırılmış Galatasaray Hamamı zamanında devlet büyükleri tarafından kullanılırmış. Yakın geçmişte John Travolta’nın da merakını celp edip ziyaret ettiği hamam günümüzde halka açık durumda…
2,167 okunma
