Asıl adı Roman Kacew olan yazar, 8 Mayıs 1914’te şimdiki Litvanya’nın başkenti Vilnius’da dünyaya gelir. Ailesinin Polonya’ya göç etmesiyle genç yaşta farklı bir ülkeye taşınan Gary, 11 yaşındayken babasının ailesini terk etmesi üzerine annesi ile yalnız bir çocukluk yaşar. İlerleyen yıllarda ünlü bir yazar olduğunda ailesinin geçmişi hakkında net bilgi vermekten kaçınır, her defasında farklı bir çocukluk senaryosu anlatır.

Romain Gary, 14 yaşındayken annesi ile beraber Fransa’nın Nice şehrinde bir banliyöye taşınır. II. Dünya Savaşı’nın başladığı yıllarda hukuk eğitimi alan Gary, Fransa’nın Naziler tarafından işgal edilmesi üzerine Almanlara karşı savaşmak için Fransız Hava Kuvvetleri’nde savaş pilotluğu yapmak için orduya yazılır ve Kuzey Afrika ve Avrupa’da ülkesi saydığı Fransa’nın özgürlüğü için mücadele eder. Bu dönemde ismini yasal olarak Romain Gary olarak değiştirir.

Pilot olarak görev aldığı savaş yıllarında 65 saatten fazla uçuş gerçekleştiren, 25’in üzerinde hedefi isabet ettiren atışlar yapan Gary, gösterdiği üstün çaba neticesinde onur nişanı ve madalya alır. 1944’te Britanyalı yazar, gazeteci ve Vogue dergisi editörü Lesley Blanch ile evlenir. Savaşın sona ermesiyle Fransa için diplomatik görevlerde bulunan yazar, edindiği hayat tecrübesinden bolca ilham aldığı ilk romanını “Polonya’da Bir Kuş Var” ismiyle 1945’te yayımlar.

Birleşmiş Milletler’in Fransız Delegasyonu sekreterliğine getirilen Gary, 1952’de New York, 1955’te ise Londra’da görev alır. 1956’da Fransa’nın Los Angeles başkonsolosluğu görevine getirilen yazar, tüm bu yoğunluğa rağmen sürekli üretir. Kimi eserlerini Emile Ajar takma ismiyle yayımlayan Gary, 30’un üzerinde roman kaleme alır ve ayrıca Fosco Sinibaldi ve Shatan Bogat takma isimleriyle de birer roman yayımlar.

Romain Gary ismi ile yayımladığı “Cennetin Kökleri” romanıyla Fransa’nın en büyük edebiyat ödülü olan Goncourt Edebiyat Ödülü’nü 1956’da alan yazar, Emile Ajar takma ismi ile yazdığı “Onca Yoksulluk Varken” romanıyla 1975’te tekrar kazanır. Sadece bir yazara bir defa verilen bu ödülü iki kez kazanarak tarihe geçen Gary, yıllarca bu bilgiyi gizli tutar.

1961’de Britanyalı eşinden ayrılan Romain Gary, 1962’de Amerikalı ünlü oyuncu Jean Seberg ile evlenir ve bir çocukları olur. Seberg ile evliliği 1970’e kadar süren Gary, bu yıllarda da roman ve çeşitli film senaryoları kaleme alır. 1962 yapımı savaş filmi “The Longest Day”’in senaryo ekibinde de yer alan sanatçı, 1971 yapımı “Kill” adlı filmin yazar ekibindedir ve başrolünde hayat arkadaşı Jean Seberg vardır. Eserlerinde sıkça yaşlılığa ve yaşlı insanların duygularına yer veren Gary, kalemini o denli ustaca kullanır ki kitaplarını okurken bir an gözleriniz dolar; kendinizi ağlarken bulursunuz ancak bir sonraki satırda kendinizi kahkahalar atarken görmeniz işten bile değildir.

Kral Solomon’un Bunalımı, Kadının Işığı, Yalan Roman, Şafakta Verilmiş Sözüm Vardı ve daha nice romanın usta yazarı Romain Gary ya da Emile Ajar, eski eşi Seberg’in 1979’daki şüpheli ölümünden sonra girdiği bunalım sonucunda 2 Aralık 1980’de Paris’te hayatına son verir. Ölmeden önce kaleme aldığı son mektubunda Emile Ajar’ın kendisi olduğunu itiraf eder. Eski bir tiyatro oyuncusu olan annesini mutlu etmek için yazar olmayı hedefleyen Gary, edebiyata olan tutkusunu ise şu cümleyle ifade eder: “Edebiyat bana biraz nereye yöneleceğini bilemeyenlerin başvurdukları son sığınak gibi görünüyordu.”