Biliyor musunuz, içerdiği protein, vitamin ve minerallerle zengin bir kaynak olan sütün %88’ine yakın kısmı sudan oluşuyor. Ne var ki günlük kalsiyum ihtiyacımızın büyük bir kısmını karşılayabilen birkaç bardak süt, çocuk ve ergenlerde de kemik gelişimi için büyük önem taşıyor. Doğduğumuz günden itibaren tattığımız bu ilk besinin değeri kendisinden elde edilen farklı lezzetlerle de kat kat artıyor.

Ve o farklı lezzetlerin başında yoğurt geliyor. Sütün fermente edilmesi, halk dilindeki adıyla mayalanmasıyla elde edilen yoğurt dünyaya Türklerin bir armağanı. Birçok yemeğin eşlikçisi olabilirken ayran ya da cacık yaparak da tüketebileceğiniz yoğurdu ister evde kendiniz mayalayın ister marketten alın ama bağışıklık sistemini güçlendirip, sindirimi kolaylaştırdığını unutmayın.

Fermente süt ürünlerinden bir diğeri de peynirdir. Ülkemizde lordan çökeleğe, tulumdan hellime; dünyada mozzarelladan rokfora, gravyerden goudaya peynir dediğimizde çok farklı aroma ve çeşitten söz etmiş oluyoruz. Sütün, peynir mayası ve kültürü ile fermente edilmesiyle elde edilen besin yapılmak istenen türe göre farklı aşamalardan geçiyor; tuzlanıyor, olgunlaştırılıyor ve sair.

Tavaya kırılmış yumurtalara karıştığında ortalığı özgün kokusuyla kaplayıveren tereyağı da en değerli süt ürünlerindendir. Ama biliyor musunuz ki 19. yüzyıla kadar tereyağının besin olarak tüketilebileceği bilinmiyor sadece kozmetik ve ilaç yapımında kullanılıyormuş. Mutfaklara girdiği günden beri Anadolu’daki insanların özenle evlerinde yaptıkları tereyağının günümüzdeki büyük bölümü sanayi üretimi.

Çıkış noktası Kafkasya olan, son yıllarda Amerika ile Avrupa’da da üretilmeye ve sağlıklı içeriğiyle ilgi görmeye başlayan kefir de fermente süt ürünlerinden. Faydaları saymakla bitmeyen bu yoğun kıvamlı içecek de yoğurt gibi mayalanarak elde ediliyor fakat doğal kefir mayasından üretilen besin yoğurttan farklı olarak probiyotik bakterileri direkt içeriyor.

Süt ürünlerinin balla muhteşem uyumu hakkında ne düşünüyorsunuz? Baksanıza tıpkı tereyağı hatta sütün kendisi gibi kaymak da balla bir araya geldiğinde mükemmel ikiliyi oluşturuyor. En lezzetlisinin manda sütünden elde edildiği kaymak bildiğiniz gibi ülkemizde genellikle Afyon iliyle anılır ve süt yağının yoğunlaştırılmasıyla elde edilen bu besinin ayva tatlısı ya da ekmek kadayıfı yanındaki tadına doyum olmaz.

Krema da kaymak gibi süt yağından elde edilen, dolayısıyla yağ oranı yüksek olan bir besin. Kıvamı kaymak kadar yoğun olmayan kremayı leziz bir makarnanın sosu ya da içinizi ısıtacak bir çorbanın en önemli detayı olarak kullanabileceğiniz gibi, pudra şekeri ve vanilya özütü ile karıştırarak krem şantiye dönüştürebilir pasta ya da meyve salatalarınızda kullanabilirsiniz.