Beyoğlu ile Galata’yı birbirine bağlayan tarihi ‘Tünel’, ülkemizin ilk metrosu olarak kabul edilir, aynı zamanda da en kısa olanıdır. Dünya çapındaki sıralamasına baktığımızda Londra’dan sonra ikinci en eski metro olarak bilinmektedir.

Tünelin ve içindeki nostaljik vagonun oluşma sürecini ise Fransız turist Henri Gavan adındaki bir mühendis başlatır. Galata yokuşunu çıkarken fazlasıyla yorgun düşen turist, alternatif bir çözüm üreterek dönemin Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz Han ile görüşerek izni alır.

Tünel, İngiliz uyruklu bir şirket tarafından tescillenmiş, 30 Haziran 1871’de de yapım çalışmalarına başlanmıştır. Üç yıl süren inşaat sonrasında 1874 tarihinde test amaçlı hayvan taşımacılığı ile hizmet vermeye başlamış, bir süre sonra da 10 para seyahat ücreti karşılığında insan taşımacılığına geçmiştir. Tünel, seferlerinin ilk zamanlarında enerjisini 150 beygir gücündeki iki buhar makinesiyle sağlar, iki tarafı açık vagonları da elektrik olmadığı için gaz lambalarıyla aydınlatılırdı.

Tünel, elektrikli tramvayların gündeme gelmesiyle 1911 yılında Osmanlı’nın uyruğuna geçmiştir. Farklı şirketler arasında el değiştirip yenilenen ve elektrikli sisteme geçirilen yapı, 1971 tarihinden itibaren de 350 beygirlik elektrik gücüne kavuşmuş… Bu sayede de kat etmesi gereken 573 metrelik tünel hattını sadece 90 saniyede geçebilmektedir. Eski adıyla Galata-Pera arasında seferlerini yapan bu küçük metro, içinde turistlerin de bulunduğu, günde 15 bine yakın yolcu taşımaktadır.

Beyoğlu dediğimiz zaman gözümüzde canlanan, onun simgeleşmiş bir diğer unsuru da ‘‘Nostaljik Tramvay’’dır. Aynı renkte, aynı dokuda olan bu tarihi tramvay İstiklal Caddesi’nden Galata’ya uzanan tramvay hattında seferlerini sürdürüyor. Yaklaşık bir sene önce yenilenme çalışmalarıyla ara verilen tramvay geçtiğimiz günlerde tekrar hizmete girdi. Kırmızı-beyaz vagonlarıyla toplu ulaşıma büyük katkı sağlayan bu nostaljik tramvayın tarihi de oldukça ilgi çekicidir.

‘‘Varda varda!’’… (kenara çekilin) Elindeki borazanıyla o zamanın atlı tramvaylarında görev alan ve yayaları uyarmak için atların önünde bağırarak koşan bu meşhur vardacılarıyla hatırlanırdı. Durakların olmadığı o günlerde yolcular istediği zaman tramvay duruyor, bu yüzden hız kaybı yaşanıyordu. Aksaklıklar sebebiyle 1880 yılında tramvaylarda durak uygulamasına geçilmiş, 1883 yılında da o zamanki adıyla ‘‘Cadde-i Kebir’’e (İstiklal Caddesi) tramvay hattı döşenmiştir.

45 yıl kadar İstiklal Caddesi ve İstanbul’un farklı noktalarında hizmet veren atlı tramvay dönemi, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla son bulur. Türkiye’nin ilk elektrik fabrikasının 1913 yılında kurulması ile 1914’te tramvay şebekelerine cereyan verilip elektrikli tramvay işletmeciliğine geçiş yapılır. Böylece İstanbul’da ilk elektrikli tramvay seferleri de Karaköy-Ortaköy hattında hizmete girer.

Dünyanın çeşitli ülkelerinin de kullandığı elektrikli tramvay, Beyoğlu’nun yanı sıra İstanbul’un her iki yakasında da seferlerini sürdürmüştür. 1939 tarihinde millileştirilerek İETT İşletmeleri’ne bağlanmıştır. Tramvaylar İstanbul’un zaman geçtikçe artan kalabalığına ve şehrin hızına ayak uyduramadığı gerekçesiyle önce 1961 Avrupa, ardından 1966 Anadolu Yakası’nda son seferlerini yaparak veda etmiştir. Sonrasında ise troleybüsler seferlerine başlamıştır.

Müzede yer alan eski vagonların 1989 yılında restore edilmek istenmesi elektrikli tramvayları tekrar gündeme getirmiştir. Kırmızı-beyaz vagonlarıyla Beyoğlu’nun sembolik ve nostaljik tarafıyla bütünleşeceği düşünülen tramvaylar için yayalaşma çalışmalarının devam ettiği İstiklal Caddesi uygun görülmüştür. ‘’Nostaljik Tramvay’’ adı altında bugünkü haline gelmiş ve Taksim-Tünel tramvay hattında çalışmaya başlamıştır.