8 Maddede Kandil Geleneğimiz
Her yıl, Hicri takvime göre Receb, Şaban ve Ramazan aylarından oluşan ve “üç aylar” olarak ifade edilen günler içinde “üç kandil” kutlanır. Regaib, Miraç ve Berat Kandilleri… Üç aylar dışında kalan bir kandil daha vardır ki o da Hz. Muhammed’in (s.a.v) doğum gecesi olan Mevlid Kandili’dir. Müslümanlar için Kandil günleri buluşturucu, birleştirici olduğu kadar kişilerin manevi anlamda arınmaya, temizlenmeye niyet ettiği kutsal günlerdir. 2018 yılının üç ayları 19 Mart’la birlikte başladı. Biz de listemizi Müslüman âleminin idrak edeceği “Kandil Günleri”ni kutlayarak başlatıyoruz.
Kandil günlerinin kutlu sayılma nedenleri vardır. Örneğin “göğe yükselme” anlamına gelen Mirac ile Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bir gece Mekke’deki Mescid-i Haram’dan Kudüs’teki Mescid-i Aksa’ya gittiğine duyulan inanç ifade edilir. Kandiller Müslüman dünyasında İslam’ın başlangıcından itibaren değil Hicri 3. yüzyıl itibariyle kutlanmaya başlanmıştır.
Kandil kelimesi dilimize Latince’deki “candela” sözcüğünden geçmiş. Bu sözcüğün kökeninde ise “candeo”, yani ışımak var. Kandil önceleri aydınlatma aracı olarak kullanılırken sonraları cami, türbe gibi dini yerlerde kullanılan bir nitelik kazanmış. Regaip, Berat gibi günlere “Kandil Günleri” denmesi ise sadece Türklere mahsus bir konu ve Osmanlı’da II. Selim döneminde camilerde kandil yakılmaya başlanmasına dayanıyor.
Mahya, “Camilerde iki minare arasına gerilen ipler üzerine kandil veya elektrik ampulleriyle yazılan yazı veya yapılan resim.” anlamına geliyor. Günümüzde özellikle Ramazan ayında yakılan mahyaları pek çok cami Kandil geceleri de kurarak, o günün anlamına atıf yapan sözler ya da dualarla geceyi anlatıyor.
Her gün yapılagelen ibadet ve dualar Müslümanlar için Kandil günlerinde daha da büyük bir istekle yapılan fiillere dönüşür. Cami ziyaretleri, hep birlikte açılan eller, toplum için edilen dualar geceyi ruhani bir iklime büründürür.
Kandil günlerinin önemine duyulan inanç o günlerde hayır işleme duygusunu da artırmaktadır. Özellikle Osmanlı döneminde hali vakti yerinde olan insanlar kendilerini belli etmeden türlü türlü hayırlar işlemenin yollarını ararlarmış. Yakın zamana kadar da konu komşuya lokma ya da şerbet dağıtıldığını hatırlayanlarınız olacaktır.
Kandiller günümüzde bir kısa mesajla kutlanır hale gelse de büyüklere açılan bir telefonun, iyi dileklerde bulunmanın ve hayır duasını almanın yerini tutamayacağı aşikârdır.
Susamlı ya da sade çevredeki insanlara ikram edilen kandil simidi de geleneğin önemli ve nostaljik bir parçasıdır.
Hicri takvime göre belirlenen Kandil günleri her yıl farklı günlere denk gelmektedir. 2018 yılında 19 Mart’ta Receb ayı ile başlayan üç aylarda Regaip Kandili 22 Mart, Miraç Kandili 13 Nisan, Berat Kandili 30 Nisan günü kutlanacak. Mevlid Kandili ise 19 Kasım gününe denk geliyor.
4,689 okunma
