8 Madde İle Medeniyetin Gelişimini Etkileyen İcatlar
Bir çivi! Evet, sadece bir çivinin icadı insanlık tarihinin seyrini değiştirmeye yetmiştir. İnsanlığın medeniyet hikâyesi, icatlarıyla adeta taş üstüne taş koyan insanlar tarafından yazılmıştır desek yanılmış olmayız. Bu listemizde, dünya tarihinde büyük yeri olan 8 icatla karşınızdayız.
Çin’de Ts’ai Lun isimli bir saray görevlisi… MS 2. yüzyılda bugünkü kâğıt hamurunu elde etme şekline en yakın buluşu gerçekleştiren kişi olduğu tahmin ediliyor. Hatta saray tarafından ödüllendirilip zengin edildiği de elde edilen bilgiler arasında… Yaklaşık 500 yıl Çin’in kullandığı yöntem Talas Savaşı ile Orta Asya’ya oradan da İran’a geçmiş. İlk kâğıt üretim merkezi Semerkant’ta kurulmuş. Avrupa ise Araplar’ın Endülüs’teki varlıkları sayesinde ancak 12. yüzyılda kâğıtla tanışabilmiş.
Bir kısmımızın adını ilk kez duymuş olabileceği transistör olmasaydı elektronik cihazların birçoğu olmazdı. Elektronik devre elemanlarından olan transistör çok yakın bir tarihte, 1947 yılında bir telefon şirketinin araştırma laboratuvarında üç kişilik bir ekip tarafından icat edildi ve bu buluşları onlara 1956 yılında Nobel Ödülü’nü getirdi.
En ilkel haliyle MS 100 yılında Çinliler tarafından icat edilen pusula Avrupa’da 1000’li yıllardan sonra konuşulmaya başlandı. 13. yüzyılda Fransız bilim adamı Pierre de Maricourt ise pusulayı geliştiren kişi oldu. Daha eskiden yön bulma konusunda nadir araçlardan biri olan pusulanın kullanım alanlarına göre çok sayıda çeşidi bulunmaktadır.
Güneş saati sözlükte şöyle ifade ediliyor: “Bir düzlem ortasına dikilmiş bir çubuğun gölgesine bakıp saat başları çizilerek yapılmış aygıt.” Güneşin konumuna göre zamanı ölçen bu alet ilk olarak Mısırlılar tarafından kullanılmış. Tarihi MÖ 1000’lere dayandırılıyor. Daha sonra Eski Yunan’da kullanıldığı bilinmekte. Bugün ülkemizde Topkapı Sarayı, Kandilli Rasathanesi, Ayasofya ve bazı camilerde güneş saati bulunuyor.
Başta görme işlevimiz olmak üzere, hayatımızı kolaylaştıran ve ilerleten buluşlardan biri olan lens, diğer adıyla mercek, Latince’de mercimek anlamına gelen “lentil” kelimesinden geliyor. İnsanlık tarihinde ilk kez Asurluların yaşadığı Nimrud’da mercek buluntusuna rastlanmış. O zamanlar bu lensin büyüteç olarak ya da ateş yakmak amacıyla kullanıldığı düşünülmekte.
İlk yazı türünün bile çiviyle yapıldığı düşünülürse bu küçük nesnenin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Mezopotamya’da bulunan 5000 yıl öncesine ait bir heykelcikte çiviler olduğu ve bu küçük boğa heykelinde bakır ile ahşabı birleştirmek için çiviler kullanıldığı görüldü.
Matematikteki dört temel işlemi yapabilmek için kullanılan abaküs hesap makinaları ve bilgisayarların atası kabul edilir. Çocukluğumuzun ilk eğitim araçlarından olan aletin icadında Mezopotamyalıların ve Çinlilerin öncülük ettiği bilinmektedir.
Toplumlar tarafından farklı türleri geliştirilen takvimin ilki, iki dolunay arasında geçen 29,5 günlük dizgiyi baz alan Babil takvimidir. Bu takvimle birlikte 354 günlük bir döngüyü izleyen Ay yılı ortaya çıkmıştır. Güneş takvimini eski çağlarda Mısırlılar icat etmiş, bugün kullandığımız tarzda modern takvimler ise 8. yüzyıldan itibaren şekillenmeye başlamıştı.
3,293 okunma