Onlar Uzaya Dağılmış Dev Adalar
Güneş’in ışığı ne zaman sönecek? Dünya’ya komşu gezegenlerde yaşam var mı? Kara delik bir gün Dünya’mızı da yutar mı? Hangi işle uğraşıyor olursak olalım uzayın derinlikleriyle ilgili sorular hepimiz için merak konusu ve hayret sebebidir. Galaksileri konu ettiğimiz bu sayfayı okuduğunuzda da evrenin büyüklüğünü zihninize sığdırmakta güçlük çekeceksiniz!
Galaksiler boyutlarına göre içinde 10 milyon ile 1 trilyon arasında yıldız barındırır ve bu yıldızlar birbirine kütle çekim kuvvetiyle bağlıdır.
Galaksilerin diğer adının “gök ada” olduğunu biliyor muydunuz? Daha önceleri ise “devasa yıldız yığınları” ve “ada evren” isimleriyle tanımlanmışlar.
Hayret verici bir bilgi daha: Evrenin gözlemlenebilen kısmında 100 milyardan fazla galaksi, yani gök ada bulunduğu tahmin ediliyor.
Bazı galaksilerin büyük kısmının karanlık maddeden oluştuğu ve bu galaksilerin dev kara delikler ihtiva edebileceği yönünde verilere sahibiz.
Önceleri galaksilerin uzayda düzensiz biçimde dağıldıkları varsayılırken yapılan gözlemler sonucunda bütün gök cisimlerinin evrende belli bir düzen içinde yer aldığı ortaya konmuş.
Bilim kurgu filmlerinden aşina olduğumuz galaksi çarpışması gerçekte de var olan bir durum. Bu çarpışma galaksilerin birbirlerinin içinden geçmelerine olanak verirken, birleşip kaynaşmalarına ve yeni bir galaksi ortaya çıkmasına da neden olabiliyor.
İçinde yaşadığımız Samanyolu galaksisinde en yaşlı yıldızın yaşı 13.6 milyar ki bu da 13.8 milyar yıl önce yaşanan Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra oluştuğunun göstergesi.
Samanyolu’na en yakın büyük galaksi Andormeda’dır ve bu galaksi aynı zamanda Dünya’dan çıplak gözle görülebilen en uzak gök cismidir.
Tespit edilen en uzak galaksi ise 2013 yılında keşfedilen ve “z8_GND_5296” adı verilen galaksidir. Evrenin genişlemesi de hesaba katıldığında Dünya’ya uzaklığı 30 milyar ışık yılı olarak belirlenmiş.
Galaksiler Spiral, Eliptik ve Düzensiz isimleriyle biçimsel olarak 3 türde sınıflandırılıyor. Olağan dışı görünüme sahip olanlara ise “Tuhaf galaksiler” deniyor. Sayfamızdaki fotoğraflar da sırasıyla bu galaksi türlerine birer örnek teşkil ediyor.
Önceleri eliptik galaksilerin sarmala doğru evrimleştiği düşünülürken yapılan araştırmalar sarmal galaksilerin başka bir galaksi ile çarpışarak eliptik türe dönüşebileceğini ortaya koydu.
Samanyolu’nun sarmal kol yapısına sahip olduğu bilinmekle birlikte tam şeklini görebilmemiz için galaksimizin dışına çıkıp karşıdan bakabilmemiz gerekiyor. Ya da ışık yılı hızına sahip uzay araçları icat etmemiz!
1,484 okunma
