Merkez, Varto, Bulanık, Malazgirt, Korkut ve Hasköy ilçelerinden oluşan şehre ister Muş Havalimanı’na uçarak gelin, ister Ankara-Tatvan arasında seferler yapan Van Gölü Ekspresi ile… Ama muhakkak Muş seyahatinizde aracınızdan daha çok hava şartlarını gözetmeniz gerektiğini aklınızda tutun. Kışların sert ve soğuk geçtiği bu şehrin yeşille kucaklaşmasını görebilmek için en iyi zamanların bahar ve yaz ayları olduğunu unutmayın.

1650 m2’lik bir alanı kaplayan Muş Ovası, Murat Nehri’ne paralel uzanan ince uzun Bulanık Ovası, Bilican Dağları’nın eteklerindeki Liz Ovası, Van Gölü’nden dağ silsilesi ile ayrılan Malazgirt Ovası… Bahar ve yaz aylarında renklenen, hayvancılık yapan göçerler, yerli halk ve turist seyahatleriyle canlanan ovalar şehrin yüzde 27.2’sini kaplıyor. Akdoğan Gölü, Haçlı Gölü ve Kaz Gölü de doğa meraklılarına özgün fotoğraflar veren mavi sular…

Muş’ta öne çıkan doğal oluşumlardan biri de Ağrı’nın Diyadin ilçesinde doğup şehir şehir dolaşarak Fırat Nehri’yle birleşen Murat Nehri’dir. Kâh kıyısında şekillenen ovalar kâh çevresindeki tarihi yapılarla şehrin birçok yerinde başrolü alabilir. Ve onlardan biri de adını nehirden alan Murat Köprüsü’dür. 143 metre uzunluğundaki 12 gözlü eser Selçuklu dönemine ait bir taş köprüdür.

Muş’un tarihi yapıları arasında Selçuklu dönemine ait olanlar çoğunluktadır; Mollakent Camii ve Medresesi, Yıldızlı ve Aslanlı Hanları, Hatun Köprüsü gibi. Ayrıca fotoğrafta gördüğünüz şehir merkezinde konumlanmış Haspet Kalesi, bulunduğu ilçeden adını alan Malazgirt Kalesi, Urartular döneminden kalma Bostankale Kalesi için de tarihi değerler arasında öne çıkanlar diyebiliriz.

Şehrin dörtte birini kaplayan ovalar en güzel manzaraları bahar aylarında çiçekler açarken verir. Özellikle Muş Ovası, yüzeyini kırmızıya boyayan gelincikleriyle ünlüdür. Mayıs ayı girince açan, adına festival bile düzenlenen Muş lalesi ise şehrin tamamının simgesi gibidir. Turistik alanlarda satılan hediyelik eşyaların çoğunda lale figürü görmeniz kaçınılmazdır. Hediyelik eşya demişken, Selçuklu motiflerinin işlendiği kilimlerin de özgün bir Muş hatırası olarak yanınıza kalacağını söyleyebiliriz.

Muş mutfağı adıyla da tadıyla da orijinal yemeklere sahiptir. Mırtoğe, cavbelek, herse ya da teter helvası ünlüdür. Jağ, kenger, sıpidak, kak, uçkun ise dağlarda yetişen ve yemeklere lezzet katan otlarıdır. Ama geleneksel mutfağında en sevilen sebze kelem, yani beyaz lahanadır. Bulgurlu veya pirinçli dolması yapılan kelem o kadar sevilir ki tüm yıl tüketebilmek için aralarına biber, sarımsak döşenerek çömleklerde saklanır ve buna da pırvaz denir.