TÜRKİYE’DEKİ KÖPEK BALIĞI TÜRLERİ
Denizlerin en büyük balıklarından olan köpek balıklarının tespit edilen 360 farklı türü bulunuyor. Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizde de yaşayan birçok türü mevcut. 400 milyon yıldır gezegenimizde var olan köpek balıklarının ülkemiz sularında yaşayan başlıca türlerini listeledik.
Balina köpek balığından sonra dünyanın en büyük ikinci balığı olan büyük camgöz, ortalama 10 metre uzunluğa ve 3 ton ağırlığa sahip bir canlıdır. Dev cüssesine rağmen hırçın bir avcı olmayan bu tür, denizlerdeki planktonlarla beslenir ve ağzını sürekli açık tutarak sudaki besinini filtreler. Bu balık türü her bir saatte ortalama 2 ton deniz suyunu filtreleyerek öğününü âdeta taştan çıkarır. Büyük camgöze dünyanın neredeyse bütün denizlerinde rastlamak mümkün olurken göç zamanlarında ülkemizdeki Ege ve Akdeniz sularını nadiren de olsa ziyaret eder.
Sivriburun camgöz, açık denizlerde yaşayan başı üstten hafifçe basık, dişleri sivri bir türdür. Çok hızlı yüzmesiyle bilinen sivriburun camgözler, zaman zaman sudan dışarı sıçramasıyla da ünlüdür. Saatte ortalama 80 kilometre hıza erişen bu türün besinlerini sürü halinde gezen hamsi, istavrit, palamut, kefal gibi balıklar oluştururken kimi zaman kalamar ve sübye gibi kafadan bacaklılarla da beslenir. Ortalama uzunlukları 1 metre ile 3 metre arasında olan sivriburun camgözlerin ağırlıkları 60 ila 200 kilo arasında değişmektedir. İnsanlara zarar vermediği bilinen türe sıcak sularıyla ünlü Akdeniz’de rastlamak mümkündür.
Ülkemizde Batı Karadeniz, Akdeniz, Ege ve Marmara Denizi’nde görülen saban köpek balığının yetişkin erkekleri 420 santimetre, dişileri ise 560 santimetre boya erişir. Sürü balıkları ile beslenen türü, soğuk denizlerden sıcak tropikal denizlere kadar görmek mümkündür. Saldırgan olmamasıyla ünlü saban köpek balıklarının kuyrukları ile beden boyutları hemen hemen aynı uzunluktadır. Bu balıklar ismini burnu toprağı kazarak altüst etmeye, tarlayı ekilebilecek duruma getirmeye yarayan bir tarım aracı olan sabana benzediği için balıkçılar tarafından verilmiştir. Saban balıkları dünyada nesli giderek azalan balık türleri arasındadır.
Ülkemizde Akdeniz ve çevresinde yaşayan kedi köpek balığı, gözleri ve burnu kedilere benzediği için bu ismi almıştır. Pulsuz bir derisi, ince bir gövdesi olan bu türün derileri desenli ve çizgilidir. Lekeli veya puantiyeli desenlere sahip farklı türleri bulunur. Ortalama boyları 80 santimetre olurken birkaç türü 1,5 metreyi aşan boylara ulaşır. Bu köpek balığı, denizin derinliklerinde bulunan küçük balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. Oldukça utangaç bir mizaca sahip olan bu türün yakalanması zordur ve kendilerini tehdit altında hissettiklerinde midelerini su veya hava ile doldurarak vücutlarını üç kat büyütme gibi ilginç bir savunma yeteneğine sahiptir.
Pamuk köpek balığı, diğer adıyla mavi köpek balığı, ülkemizde Akdeniz sularında görülür. Sürü halindeki küçük balıklarla beslenen bu türün boyları ortalama 2 ila 3 metre arasında değişse de 4 metreye ulaşanları da görülmektedir. Dünyada, tüm denizlerde ve okyanuslarda en sık görülen köpek balığı türlerinden olan bu türün gözleri oldukça büyüktür, dişleri besinleri daha iyi öğütmek için tırtıklı yapıdadır. Oldukça uzun kuyruğa sahip pamuk köpek balığı, bu özelliği sayesinde hızlı birer yüzücü haline gelir ve tüm dünyadaki sıcak denizlerde avlarını arar.
Soyu tehlike altında olan melek köpek balığı, genellikle 150 metre derinliğe yakın kumlu deniz yataklarında yaşar. Bir zamanlar Baltık Denizi’nden Fas ve Kanarya Adaları’na kadar dağılım gösteren bu türü ülkemizde Akdeniz ve Karadeniz’de görmek mümkündür ancak yanlış avlanma sebebiyle sayıları gün geçtikçe azalmıştır. Vatozlara benzedikleri için genelde birbiri ile karıştırılan bu türün tespiti için yüzgeçlerine ve davranış şekillerine bakılır. Tıpkı vatoz gibi deniz tabanındaki kumullara gizlenerek küçük balıkları avlar. Melek köpek balıkları, diğer köpek balığı türlerine kıyasla benzersiz nefes almasıyla ünlüdür; solunum sırasında suyu dışarı pompalamak için vücutlarının altında bulunan solungaç kanatlarını kullanır.
Kum köpek balığı, dünyadaki en büyük köpek balığı türlerindendir ancak bu iri cüssesine rağmen saldırgan değildir. Ortalama 1-1,5 metre olan cüssesi ve 23 seneye ulaşan yaşam ömrü ile bilinen bu tür, uzun yaşamasına rağmen nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Akdeniz sularında yaşayan kum köpek balıklarının üreme alanlarından biri de Gökova Körfezi’ndeki Boncuk Koyu’dur.
12,752 okunma