7 Maddede Kanlı Ay Tutulması
İnsan, Ay’a ilk kez 1969 yılında ayak basmıştı ve o yıldan günümüze bu gizemli uyduya giden kişi sayısı 12’yi geçmedi. Geriye kalan milyarlarca insansa Ay’ın hallerini hülyalı bakışlarla izlemekle yetindi; hem belki de gökyüzüyle mesafeli ilişkisi olanlar için uzaktan seyretmek en güzeliydi… 27 Temmuz yani bu akşam ise bir Ay tutulması gerçekleşecek ve Dünyalılara heyecan dolu birkaç saat yaşatacak. Biz de, büyük astronom Galileo Galilei başta olmak üzere günümüze Ay’ın hareketlerini takip edebileceğimiz metot ve araçlar ulaştıran tüm bilim insanlarına teşekkürü borç bilerek, Türkiye saati ile 20:13’te başlayacak Ay tutulmasını listemizde inceliyoruz.
“Ay tutulması nasıl oluyor?” diyenler için araştırdık: Güneş, Güneş’in etrafında dönen Dünya ve Dünya’nın etrafında dönen Ay, Dünya ortada olacak şekilde aynı çizgi üstünde dizildiğinde ve bu sırada Dünya’nın gölgesi kendi çapından 4 kat daha küçük çaptaki Ay’ın üstüne düştüğünde Ay tutulması gerçekleşiyor.
Tutulma mutlaka Dolunay evresindeyken oluyor. Peki, “Yıl içinde her ay bir kere Dolunay görülürken neden Ay tutulması görülmez?” diye sorabilirsiniz. Bunun cevabı, “Yörüngesinin eğik oluşu nedeniyle her ay Dünya’nın gölgesine girmez ve tutulma gerçekleşmez.” şeklindedir.
Bu akşam gerçekleşecek Ay tutulması dünya genelinde “Kanlı Ay Tutulması” adıyla ilgi görüyor. Bu ifade birkaç yıl önce Amerikalı astronomlar tarafından kullanılmış. Nedeni, atmosferin Güneş’ten gelen ışığı renklere ayırması ve kırılan ışıklardan kırmızıyı kısmen uzaya yansıtması… Ve tutulurken Güneş’ten ışık alamayan Ay’ın atmosferden yansıyan kırmızı ışıkla aydınlanması…
Bu seferki Ay tutulmasının medyada bu kadar görünür olmasının ve insanların yoğun ilgi göstermesinin nedeni ise süresi! Türkiye saati ile 20:13’te başlayıp sabaha karşı 02:30’da sona erecek tutulma tam 6 saat 14 dakika sürecek! Türkiye’den 1 saat 44 dakikalık kısmını gözleyebileceğimiz tutulma son yüzyılın en uzun süren tutulması olacak.
Bu akşam gökyüzünde, adını Roma mitolojisindeki savaş tanrısından alan Mars da sahne alacak. Kızıl Gezegen bu gece, her zamankinin aksine sönük bir ışık yansıtacak olan Ay’dan daha parlak görünecek.
Ay ve Güneş tutulmalarına tarih boyunca olumlu-olumsuz farklı anlamlar yüklenmiş. Neredeyse, yüzyıllar boyu tutulmalar sırasında gerçekleşen bütün olağanüstü olaylar bu tutulmalarla ilişkilendirilmiş. Bugün de “Kanlı” adından mütevellit üzerine yapılan pek çok yoruma rastlamak mümkün.
Kanlı Ay tutulması Antarktika, Avustralya, Avrupa’nın bazı bölgeleri, Afrika, Rusya ve Güney Amerika’nın doğusunda görülebilecek. Türkiye’den de çıplak gözle izlenebilecek tutulma için Turgut Uyar’a atıfla ifade etmeliyiz ki hepimiz birden sevinmek için bu akşam göğe bakmalıyız! Geniş, siyah fonlu sahnede Ay, Mars ve yıldızlar rol alırken hayatımızın en büyüleyici seyirlerinden birini yaşamamız muhtemel. Farklı illerdeki belediyelerin, üniversitelerin ve özel kurumların tutulmanın izlenebilmesi için etkinlikler düzenlediğini de ekleyelim.
1,384 okunma
